Van Oostrom: onderwijs moet topprioriteit worden

Onderwijs moet net als grote infrastructurele projecten als hsl, Tweede Maasvlakte en Betuwelijn topprioriteit worden voor het kabinet. Nu blijft Nederland steken in retoriek, en als het geld echt verdeeld wordt, doet onderwijs niet mee.
Dat zegt professor Frits van Oostrom, scheidend president van de Koninklijke Nederlandse Akademie van Wetenschappen zaterdag in een interview in de Volkskrant. Van Oostrom windt zich op over het ‘schandalig lage’ niveau van de investeringen in onderwijs en kennisinfrastructuur. Nederlanders vinden de miljarden die naar grote bouwprojecten gaan volstrekt normaal, zegt Van Oostrom. ‘Terwijl we ons best kunnen afvragen: is die hsl wel zo’n goede investering? Er rijdt nog geen trein, we zijn een kwartiertje eerder in Parijs. Maar het ding ligt er al en alleen het onderhoud kost geloof ik jaarlijks 100 miljoen. Als het gaat om de keuze tussen investeringen in je leraren en daarmee in je eigen kinderen of een vijfde baan, kiest men steeds voor het laatste. Want dan ziet men winst op korte termijn.’
Bij zijn collega-hoogleraren groeit het besef dat de studenten tegenwoordig minder presteren. ‘Ik spreek vaak Vlaamse collega’s die zich erover verbazen dat de studenten die ze hierheen sturen, hier zulke waanzinnig hoge cijfers halen. Daar gelden ze als middelmatig. En hoewel ook onze beste studenten nog steeds heel erg goed zijn, geloof ik dat het gemiddelde niveau daalt.’
Dat heeft niets met dommere studenten te maken. ‘Ik ben optimistisch over de talenten van deze generatie, maar pessimistisch over wat we ermee doen. Ik hoor collega’s zeggen dat het niveau onder druk staat, maar nooit dat er minder potentieel zou zijn onder jongeren. Dat geeft te denken.’
Van Oostrom windt zich ook op over de bestuurlijke kluwen in Nederland, waardoor het steeds moeilijker wordt echt vooruit te komen. ‘We zijn doorgeschoten. We stapelen steeds weer regels op regels, en controles op controles. Besturen is brandblussen geworden in plaats van bouwen.’ Alles verstart hierdoor.
Het geldt ook voor de politiek. ‘Al die partijtjes. Ik heb altijd gedacht: dat hoort bij Nederland. Maar ik begin steeds meer te denken: iets van een kiesdrempeltje zou niet zo gek zijn.’ Het draagt allemaal bij aan een halfbakken profiel voor Nederland: goed in plannen, slecht in uitvoering.

(VK)

12 Reacties

  1. De zoveelste waarneming uit het veld…
    De zoveelste waarneming uit het veld…
    Wie gelooft er nog in al die rapporten.
    Het wordt hoog tijd dat de politiek de ‘Haagse kaasstolp’ verlaat, met andere woorden afscheid neemt van alle adviesbureau’s, consultants en duurbetaalde ‘autoverkopers’.
    In plaats daarvan direct contact met de werkvloer en ook geen zogenaamde bestuurders meer aan de top, maar mannen en vrouwen uit het veld op grond van verdienste gerecruteerd.
    Overigens het verhaal van wijlen Pim Fortuyn.

    • Mede
      Volgens mij zou die laatste zin moeten luiden: “Overigens mede het verhaal van wijlen Pim Fortuyn.” Hij was weliswaar de meeste zichtbare verteller van dit verhaal, maar niet de enige.

  2. Monopolie en machtsmisbruik
    Het idee om beter onderwijs te krijgen door het opwerpen van kiesdrempels voor politieke partijen lijkt griezelig veel op het moeilijk maken van het oprichten van nieuwe scholen omdat de oude gevestigde scholen het zo goed doen.
    Seger Weehuizen

    • Voorzitter Commissie Ontwikkeling Nederlandse Canon…
      Die geschiedeniscanon heeft hem natuurlijk een beetje aangetast.
      Te veel aandacht voor het verleden, te weinig bespiegelingen op de toekomst.
      Maar ook de man van ‘dunnere boeken en dikkere docenten’.
      Verder zegt hij:’Vroeger in de Middeleeuwen had je bestuurlijk bijna geen structuren.
      De rol van de persoon was daarmee ongelooflijk belangrijk. Het is goed dat we zijn doorgeëvolueerd, dat er structuren zijn gekomen die ons iets minder afhankelijk maken van één persoon. Maar we zijn doorgeschoten. Het is zo fijnmazig geworden dat Nederland niet zozeer vol met mensen is, maar vol met instututies. We stapelen steeds weer regels op regels, en controles op controles.
      Besturen is brandblussen geworden in plaats van bouwen.
      En even verder: In Nederland is onderwijs een kostenpost geworden in plaats van een investering.
      Als de centen echt verdeeld worden, doet onderwijs even niet mee. Nederland trekt een heel grote broek aan, maar uiteindelijk zit er maar een heel klein plassertje in.
      Er hangt een grauwsluier om het onderwijs en ondanks de commissie Dijsselbloem gaat de Kamer die niet weghalen.’

      • De reden van de invoering van de canon
        Naast de politieke reden om een dergelijke canon te wensen is het natuurlijk vooral de erkenning van totaal mislukt geschiedenis onderwijs.
        Je kunt je dan afvragen of een canon hiervoor een oplossing is. Ik denk het niet, het zijn de vitaminepillen als oplossing voor slecht eten. Hapklaar en makkelijk: geen kok meer nodig.

        Wellicht is die canon een middel. Een middel om weer een begin te kunnen maken met het doorgeven van een klein beetje geschiedeniskennis. Misschien is die eerste stap een opmaat voor meer.

        Wat meer aandacht voor het verleden kan geen kwaad overigens. Aandacht voor de toekomst uit zich vooral in luchtspiegelingen.

        • Re:’Naast de politieke reden om een dergelijke canon…’
          …..was er behoefte aan een nieuwe canon vanwege het totaal mislukte thematisch onderwijs. Iedere school zijn eigen speeltje zonder enig algemeen verband. Daar heb ik nooit wat in gezien.
          Het nieuwe begin van door de overheid vastgestelde exameneisen, wél, heren en dames in Den Haag, op advies en voordracht van de leraren in het veld.

  3. Van Oostrom in de Volkskrant
    Een interessant verhaal, hooggestemd, erudiet, hooggestoken, met de politiek geaccepteerde grieven en de daarvoor juiste accenten. Het staat er maar weer eens. Magister ludi, ongeveer zoals de publieke opinie omgaat met de klimaat crisis en aanverwante gezelschaps-spellen. Ongevaarlijk om het er mee eens te zijn – נמנא ,מנא, תקל, ופרסין –
    Het interview geeft a.h.w. het perspectief weer van Nederland als kennisland ; interessant, want afkomstig van de KNAW.
    De KNAW verdeelt de tweede geldstroom (van de overheid) naar de universiteiten ; de alfa, beta en gamma sectoren, verondersteldelijk ook naar onderzoeken over onderwijskunde in diezelfde universiteiten. Die eigenzinnige universiteiten (met hun professoortjes) immers moeten een beetje aan de lijn gehouden worden. Onze hond ook.

    Het interview (VK vandaag) kan zo -hups- op de stapel rapporten over dat onderwerp (die al 20 meter hoog is). Een kwalitatief goed onderbouwde toren, hoor, veel baksteen rapporten, die toren ontleent er gewicht aan.
    Het interessante zal nog zijn om te zien wat Plasterk (die aan het idee en de KNAW verplicht is) er mee doet. Het onderwijs als Tweede Maasvlakte, ontsloten door de HSL en geplaveid met rethoriek.

    Was het niet Jan van Schaffelaar (in onze geschiedenis gepleisterd als vaderlandse held), die in 1482 van de toren -in Barneveld, ligt in de bible belt- sprong ? De Hoekse en Kabeljouwse twisten van weleer, houdt dat nooit op ? En hoe lang zal de onderwijs-sector nog wachten op de uitkomst van twisten in dat onderwijs ? Of is er een nieuwe waanzin : er zijn helemaal geen twisten ?

    maarten

      • KNAW en NWO
        Je hebt gelijk Mark, my error. De verdeling van de aandachtsgebieden tussen de twee is interessant, dat bepaalt mede hun maatschappelijk effect.

        De NWO stroom naar de universiteiten is overigens niet groot (ruwweg 10 percent) maar wel met veel invloed. Ik zie niet veel personal unions of verbanden tussen KNAW en NWO, is dat juist ? Waarvandaan komt het geld van NWO (als het niet van OCW/overheid komt) ?

        maarten

        • Re: KNAW en NWO
          Volgens mij werken KNAW en NWO grotendeels langs elkaar heen….

          Het geld van NWO komt van de overheid. De overheid heeft pas nog 100 miljoen van de universiteiten afgepakt en aan NWO gegeven.

          NWO heeft inderdaad ontzettend veel invloed. Universiteiten verleggen hun koers om NWO geld binnen te halen en daarmee stuurt NWO indirect veel meer dan wat ze direct sturen.

          • NWO – geld
            NWO financiert “van alles” >
            www.nwo.nl/nwohome.nsf/pages/NWOP_6EYCLQ

            Het NWO geld komt van OCW, MinEz, LNV en VWS. Het heeft inderdaad meer invloed op de universiteiten dan de het bedrag doet vermoeden (17 percent van wat de univertseiten -van OCW- krijgen.

            Beide, NWO en KNAW, onderhouden ook hun eigen onderzoek instituten, in enkele gevallen op verwante terreinen.

            maarten

Reacties zijn gesloten.