Ieder zijn schrijfwijze, ieder zijn taal

22 september 2009 Hals 13

Ik kan mij niet herinneren dat onze ouders vroeger veel anders praatten of schreven dan wij op dit moment. Toch las ik een boek uit 1934, dat mij niet alleen verbaasde over de veranderde spelling, maar vooral ook over het groot aantal germanismen dat daarin voorkwam. Het leek er wel op of Nederland een paar jaar voor de oorlog al een provincie van onze oosterburen geworden was. Alle talen veranderen voortdurend. En zoals alle veranderingen gebeurt dat in schokken. Wanneer we oude geschriften erop naslaan, werden woorden door verschillende personen op hetzelfde moment vaak verschillend geschreven en zelfs in één enkel geschrift wijzigden schrijvers soms per alinea van spelling en van stijl. Rembrandt en Shakespeare hadden zelfs voor hun eigen naam verschillende schrijfwijzen. De hedendaagse obsessie met spelling is feitelijk een vrij recente trend. In het tijdperk vóór de uitvinding van de boekdrukkunst bestond er eenvoudig geen vast systeem en in de handgeschreven manuscripten die de eeuwen hebben overleefd werden woorden volgens de lokale uitspraak of de persoonlijke voorkeur van de schrijver gespeld. De ontwikkeling van de drukpers zette drukkers echter voor een probleem, waardoor de drukkers soms zelfs verleid werden om bij de spelling eigen typografische criteria erop na te houden.
Eigenlijk heeft dat wel iets moois, ieder zijn eigen persoonlijke vingerafdruk, niet alleen in zijn paspoort, maar ook in zijn schrijfwijze en in zijn taal.

13 Reacties

  2. Eigen taal eerst!
    Ieder zijn taal? Dat is grote onzin. Als iedereen zijn eigen taal heeft, verstaat niemand meer een ander. Dat is niet uw bedoeling; u bedoelt dat iedereen zijn eigen kleine afwijking van de standaardtaal heeft. Zo kunnen we elkaar toch nog een beetje begrijpen. Maar dat is gewoon parasiteren op de standaardtaal: zonder een basaal begrip van de standaardtaal kom je nergens. Dan kunnen we ons net zo goed geheel in de standaardtaal uitdrukken, want dan bereiken we de maximale duidelijkheid. Tenzij je het eigenlijk wel prettig vindt als andere mensen je niet zo goed begrijpen: zie reclamemakers, politici en de onderwijsvernieuwers. Goed, zorgvuldig taalgebruik is de vijand van de onderwijsvernieuwing. Vandaar al dat jargon, vandaar die onleesbare teksten, vandaar al dat steenkolen-Engels. Wilt u een voorbeeld, kijk dan eens hier naar de post van Frederick van Gysel, spreek uit fredderik ven kaisel, die enthousiast uitlegt dat de standaardtaal gaat verdwijnen. Lees en proef.
    Wie een eigen stempel op zijn taal wil drukken heeft daarvoor binnen het standaard Nederlands ruimte genoeg. Zie van het Reve, Wim T. Schippers, van Kooten en De Bie en al onze grote schrijvers.
    Spellingsvernieuwers, taal-verandert-continu-apostelen en andere cultuurrelativisten willen ook een stempel drukken, maar dat lijkt wat mij betreft totaal niet op de bijdrage van onze schrijvers, maar meer op wat een hond doet: hij plant zijn geurvlag door tegen een eerbiedwaardige oude gevel te piesen.

    • taal
      taal is de mensen gegeven om zijn gedachten te verbergen. (Molière)

      La langue anglaise est un fusil à plombs : le tir est dispersé. La langue française est un fusil qui tire à balle, de façon précise. [Otto von Habsburg]

    • Prima reactie
      heer Wijntuin. Mijn eerste reactie was: je kunt beter niks weten dan weinig.

      Willem Smit

      • Moeders wil is wet
        ” ‘Een van de moeders hier in Zwammerdam is Engels en let op de uitspraak,’ reageert Schildkamp. ‘Bovendien gaan we subsidie aanvragen voor bijscholing, omdat Europa internationalisering ook belangrijk vindt.’ “

        Dus je laat de kwaliteit van het onderwijs afhangen van de bereidwilligheid van een moeder? Fijne school is dat!

        • Europa … of … Europa?
          Opmerkelijk dat de betekenis van het woord Europa veranderd is. Van een geografische eenheid, eventueel een verzameling landen, is het verworden tot een organisatie met haar eigen doelen en (veel) middelen. Daarmee verschilt het niet van zo iets als Coca Cola, alleen dan op een andere manier gefinancierd. Het doel van Europa is niet meer “Europa”, maar het doen van Europa is Europa. De organisatie zit er om zichzelf in stand te houden en daarvoor is internationalisering belangrijk. En dáárvoor is overigens het verstrekken van welke subsidie dan ook belangrijk, want subsidie heeft de rol van omzet. Als je als organisatie veel omzet hebt (lees: veel subsidie vertrekt) dan ben je als organisatie belangrijk.

          En zo komen de doelen van “Europa” en de school feilloos overeen. De school wil graag subsidie ontvangen en “Europa” wil graag subsidie omzetten. Wat de inhoudelijke waarde is van wat er met die subsidie gedaan wordt is hier volslagen irrelevant (behalve dat het kennelijk de inschatting van de school is dat het marketingtechnisch van belang is, maar ook marketing relevantie is natuurlijk geen inhoudelijke relevantie)

      • taalziekte door gebrek aan vitamine NL
        Kinderen worden al zo vaak buiten de school met de Engelse Ziekte besmet dat ze als gevolg van Engelse les op een basisschool door vitamine NL gebrek een complete taalziekte kunnen oplopen. Intelligente leerlingen die voor Nederlands minder tijd nodig hebben kun je beter net als vroeger Frans leren. Dat is veeleisender en dat kunnen ze tegenwoordig niet meer buiten de school om leren.
        Seger Weehuizen

      • Engelse ziekte
        Ook bij BON heeft de Engelse ziekte toegeslagen. Ik lees al weken op de Home-pagina: “no upcoming events available”.
        By the way, komen er nog events of is BON helemaal in slaap gesukkeld.

    • Het einde van de standaardtaal
      Het einde van de standaardtaal is geen voorspelling, het is een vaststelling. U heeft het over grote schrijvers, ik heb het over het dagelijks taalgebruik, niet alleen in de spreektaal, maar ook in bijvoorbeeld kranten en tijdschriften. Het taalgebruik op internet is daar een exponent van.

      Ik wil trouwens helemaal niet tegen die eerbiedwaardige oude gevel pissen. Ik hou van die gevel. Maar het is geen zwart-witverhaal. Waar eindigt een standaardtaal en waar begint een nieuwe? En wanneer? Ik hou van die schemerzone. Ik speel er. Met grote schrijvers, met interessante bloggers en ander literair ‘gespuis’.

Reacties zijn gesloten.