Bijt Fontys in eigen staart?

In het NRC van 14 oktober 2006 las ik een stuk van Maarten Huygen gebaseerd op contacten met studenten van de Fontys Hogeschool in Eindhoven. De titel was pakkend.
“Hoe het hbo zichzelf vernieuwt tot afvalput van het hoger onderwijs”
Een uitstekend artikel, dat ik als docent (niet bij Fontys overigens) met genoegen in de krant zag. Eindelijk trekken ook studenten aan de bel, want wat zich bij Fontys afspeelt, geldt zeker niet alleen daar. In de titel wordt daarom ook ‘het hbo’ genoemd en niet Fontys.

Twee weken later lees ik in het NRC een reactie van de heren Jos de Kooning en Rinus Verberne, beiden verbonden aan de Fontys Hogeschool als manager, namelijk resp. directeur en opleidingscoördinator. Het zal u niet verbazen geachte lezers, dat deze managers het stuk van Maarten Huygen naar de prullenbak verwijzen. Managers weten het namelijk altijd beter en dus wordt Maarten beschuldigd van het verkondigen van ‘aperte onjuistheden’. Ofwel met andere woorden: de studenten liegen. Met een kwalificatie in diezelfde categorie zou ik de reactie van deze heren willen betitelen als ‘gebakken lucht’.

Zij schrijven: “Een student is niet meer te motiveren met het ’traditionele onderwijs’ waarin colleges en tentamens de leidraad zijn”.
Waarschijnlijk kijken de heren net zo blind naar de krant als naar het (eigen) onderwijs, want ik lees in de éérste zin van Maarten’s artikel toch duidelijk: “Ik wil weer gewoon college en tentamens”, verzucht de tweedejaars student makelaardij aan de Fontys Hogeschool.

Zij (de Kooning en Verberne) stellen vervolgens, dat de startende beroepsbeoefenaar, die iets tot op een honderdste procent kan uitrekenen, niet meer gewenst is tenzij hij het product ook kan verkopen. Het is te vrezen, dat de heren niet alleen in het onderwijs, maar ook in de wereld daarbuiten echt de weg kwijt zijn. De verkoper is nooit degene, die iets tot op een honderdste procent kan of WIL uitrekenen. Daar zijn andere mensen voor. Ik ben benieuwd of zij één bedrijf kunnen noemen (van enige omvang) waar de calculator ook verantwoordelijk is voor de verkoop, waar de constructeur tevens de verkoop moet doen of waar de productontwikkelaar wordt afgerekend op de behaalde omzet. Het bedrijfsleven zit te springen om specialisten in plaats van generalisten. Op de voorpagina van Cobouw stond twee weken geleden, dat ook de waterbouwers zich inmiddels ernstig zorgen maken over het onderwijs in Nederland, omdat de KENNIS verdwijnt en dat pakt funest uit voor het land.
Als de heren (dK&V) het echter willen toespitsen op uitsluitend ‘de haalbaarheid van vastgoedprojecten’, dan heb ik nog een mededeling. In die wereld gaat het niet om honderdste van procenten. Het gaat niet eens om héle procenten. Dan gaat het alleen maar om macht en vriendjes, en ik durf te betwijfelen of het onderwijs ingericht is op dát traject.
De wijsheid van dK&V blijkt deels te komen uit hetgeen zij lezen in álle personeelsadvertenties. Ik stel voor dat de heren eens stage lopen bij de afdeling PZ van een of meer respectabele ondernemingen om te leren waarom deze advertenties zo worden opgesteld. Een belangrijk criterium is namelijk de mogelijkheid tot afwijzen!

De vastgoedopleiding wordt continu getoetst volgens dK&V door het beroepenveld, de accreditatie autoriteiten en door studenten.
Over studenten hoeven we het niet te hebben. Die hebben hun mening duidelijk geventileerd bij Maarten Huygen.
Controle door de accreditatie autoriteiten? Hoe kan het dan, dat jaar na jaar studenten mét diploma (en titel) het hbo verlaten, terwijl ze het niveau op geen stukken na halen? Wat controleren deze accreditatie autoriteiten dan bij Fontys? Of nemen de heren een voorschotje op toekomstige controles?
En dan het beroepenveld! Hoe vaak komt het voor, dat een externe, onafhankelijke en gekwalificeerde man of vrouw uit de wereld van Vastgoed en Makelaardij als gecommitteerde zitting heeft bij het afstudeerproces en (mede) beslist over het slagen van een student? Nu ik toch op dit spoor zit, ben ik eigenlijk ook wel nieuwsgierig hoeveel docenten-uren de club Vastgoed en Makelaardij ter beschikking heeft van gekwalificeerde docenten (opleiding én onderwijsbevoegd) en hoeveel studenten zij moeten bedienen. (Iemand info over dit?)
Verder heb ik begrepen, dat de Fontys-studenten van Vastgoed en Makelaardij, toch weer gewoon het SVM-examen moeten doen om makelaar te worden. Dat lijkt me redelijk tekenend voor de kwaliteit van de hbo-opleiding.

In het traditionele onderwijs wordt de geschiktheid voor verdere studie uitsluitend(!) bepaald door tentamenuitslagen volgens dK&V. Ik zal hier niet ingaan op projecten, stages en andere vormen van beoordeling in het traditionele onderwijs, want het is zo al duidelijk genoeg hoeveel voeling de heren hebben met het echte onderwijs.
Wel wordt er stevig gegoocheld met termen als portfolio, assessment, POP en PAP, maar mijn indruk is, dat studenten en ‘de buitenwereld’ daarop niet zitten wachten. Waar het echt om gaat om te voorkomen dat iedereen steeds weer het wiel gaat uitvinden, is de overdracht van zoveel mogelijk kennis van de oudere generatie op de volgende generatie en dat komt slechts mondjesmaat aan bod.

De dooddoener van dK&V.
“Ten onrechte beweert Huygen dat in het competentieonderwijs op salaris wordt bespaard.”
“De studieloopbaanbegeleider (scrabble-woord!), de tutor of de assessor zijn allen ingeschaald in de gebruikelijke schalen van de hbo-CAO.”

Moet ik het uitleggen of snapt u het zo ook al?
Natuurlijk houdt de school zich aan de cao, maar waar de echte docent nodig is, is/wordt deze vervangen door iemand die volgens een lagere schaal mag worden betaald!
Ik ben benieuwd welk percentage van ‘de grote zak met geld’ bij Fontys direct wordt besteed aan ‘de werkvloer’. Of misschien wil directeur de Kooning eens vertellen wat hij (in totaal) verdient en vooral waarom hij dat verdient.

Het fileren van deze managers laat ik graag over aan docenten, medewerkers en studenten, die in de dagelijkse praktijk gebukt gaan onder hun bezielende leiding. Ik wens iedereen die het wil of moet volhouden op dit instituut veel sterkte.

Ruud Ras

16 Reacties

  1. Heel goed stuk
    Ruud, wat een heel (!) goed stuk heb je geschreven. (Waarom stuur je het niet op naar Maarten H.? Misschien heeft hij naar aanleiding van jouw research zin om hier middels een stuk in de krant nog op terug te komen?)

    Stompzinnig overigens die opmerkingen over de betaling van docenten: ze veranderen de ‘standaard’ cao daarbij ook nog eens in de zoveel jaar (op de hoge school van utrecht is de onvrede groot over de laatste wijziging. Van mijn vriendin hoorde ik dat daar een paar docenten kritische posters hadden opgehangen. Die zijn inmiddels weer verwijderd.) Ik begrijp echt niet dat je dat durft te zeggen: je begrijpt toch ook wel dat iedereen daar zo doorheen prikt?

    Enne… heb je alsjeblieft misschien een kopietje van dat stuk in de cobouw?

  2. Laat maar bijten
    In de reactie van de heren de Kooning en Verberne stond ook: ” . . in loopbaangesprekken binnen ondernemingen en instellingen staan competenties voorop. . .”

    Fontys is volgens mij ‘een instelling’, dus ik ben reuze benieuwd hoe het dáár verloopt met de loopbaangesprekken. Als Fontys zich gedraagt zoals vele andere hbo-instellingen, dan zou het wel eens heel interessant kunnen zijn om de personeelsdossiers te lichten en te kijken wat er in zit (of juist niet) aan functioneringsgesprekken, beoordelingsgesprekken, loopbaangesprekken en andere aantekeningen.
    Ik roep alle docenten op om dat eens te checken. Oh enneuh, vergeet niet de onderste burolade van de directeur even te controleren, want daar ligt bij de meeste instellingen ook vaak nog wat ;-).

  3. Externe controle
    “En dan het beroepenveld! Hoe vaak komt het voor, dat een externe, onafhankelijke en gekwalificeerde man of vrouw uit de wereld van Vastgoed en Makelaardij als gecommitteerde zitting heeft bij het afstudeerproces en (mede) beslist over het slagen van een student”.
    Beste Ruud,
    Dat komt bij mijn weten, in het Hbo, nooit voor. Degenen die de afstudeerzittingen bijwonen als extern deskundige hebben een adviserende rol. Zij ontvangen b.v. 10 rapporten en wonen de betreffende 10 zittingen bij. Deze 10 worden dan, door deze deskundige, op volgorde gelegd van slechtste naar beste. Soms wordt er op het einde nog aan toegevoegd dat deze 10 van iets beter of slechter niveau waren dan die van vorig jaar. Er is echter geen absolute norm en de docenten beslissen over het cijfer en niemand anders. Op veel instellingen vindt dat cijferoverleg ook achter gesloten deuren plaats.
    Soms gaat het zover dat er een interne, b.v. de directeur optreedt als externe. Dit gebeurt zeker als het `rampgevallen` betreft die een genade zes behoeven.
    Corgi

  4. Fontys en z’n staart
    Mijn zoon heeft werktuigbouw gestudeerd bi Fontys. Na 5 maanden was hij het zat. Ongemotiveerd? Nee dat niet. Alleen: hij had volgens zijn zeggen in al die tijd nog nauwelijks iets op het vakgebied geleerd. Wel vage gesprekken gehad en onzinnige opdrachten uitgevoerd. Ik nam het allemaal met een korreltje zout, want hij kan ook weleens overdrijven.
    Navraag bij andere W-studenten van Fontys gaven hem echter gelijk en het artikel in de NRC overtuigde me dat het niet om een verzonnen verhaal ging. Hij heeft nu zijn plek gevonden bij een HBO opleiding die nog niet besmet is met het compententievirus: Het Maritiem Instituut de Ruyter, oftewel de (Hogere) Zeevaartschool te Vlissingen. Iedere zondagavond weer vertrekt mijn zoon opgewekt richting Vlissingen. Ze weten daar heel goed wat teambuilding is, maar het is wel opgehangen aan een echt vak: dat van Marof (zeg maar koopvaardij-officier). Hij heeft het nog weleens over het geneuzel bij Fontys en hij is reuze blij dat hij ervan af is. Jongens van Jan de Wit gaan niet naar Fontys.
    Ik vind het jammer dat Fontys deze weg is ingeslagen. Hoe zou het staan met de competenties van de managers van Fontys? Kijk naar hun organisatieschema op de Fontys website. Dat spreekt boekdelen. Met de raad van bestuur centraal en de instituten eromheen als satellieten ziet het er tamelijk dictatoriaal uit. Ben ik even blij dat ik bij de TU aan de overkant werk. Hallo Fontys directie! Wordt eens wakker. Of moet er eerst iemand aan je staart trekken?

    Ruud

    • Directie wordt eens wakker
      Dag Ruud,
      Fijn dat het voor jouw zoon allemaal nog goed is gekomen. Jij wilt nu dat ze bij Fontys wakker worden.
      De vraag is wat er zou gebeuren als zij wakker worden gemaakt. Zijn deze mensen dan instaat om het tij te keren wat zij met o.a. veel repressie zelf hebben gecreëerd vanuit hun beleving van de werkelijkheid. In het bedrijfsleven komt het ook regelmatig voor dat de rechter iemand moet uitleggen dat hij failliet is en dat de betreffende ondernemer dan met stomheid geslagen is. Eerst is het doodzwijgen dan wordt er ontkend, men is nog niet wakker en dan gaat men, als men echt wakker wordt, meppen of inbinden. Ik ben benieuwd wat er gebeurt als zij echt wakker worden.
      Corgi

      • Zelf zit ik op de Fontys
        Zelf zit ik op de Fontys (Pabo) en zit helaas dus ook vast aan het competentiegericht leren. Het artikel “Hoe het hbo zichzelf vernieuwt tot afvalput van het hoger onderwijs” was helaas een feest van herkenning. Ik zou blij zijn als ik de opleiding met deze manier van leren kan ‘uitzitten’.

        Ook op het MBO werkte ik met competentiegericht leren, maar dat was nog lang niet zo erg als op het HBO. Op het MBO kwam er weldegelijk nog gewone kennisoverdracht voor. Ik doe de avondopleiding. Daarnaast heb ik een baan. Het kost dus vrij veel moeite om elke avond maar weer naar school te gaan, maar goed, je wil tenslotte een vak leren, dus stap je op je fietsje door weer en wind. Kom je op school… krijg je te horen: Jullie zoeken zometeen een computer op en gaan maar eens op internet bestuderen wat we de komende periode gaan leren. Pardon? Kom ik daarvoor naar school? Thuis heb ik ook internet hoor! En daar betaal je dan zo’n bedrag per maand voor.

        • Met deze formule zou je
          Met deze formule zou je moeten kunnen leren op je eigen niveau. Waarom zit ik dan inmiddels twee maanden onder mijn niveau te werken?
          Welke opdrachten moeten we maken? Wat jij denkt dat nuttig is voor jou. Maar vervolgens kijkt er niemand naar. Je moet feedback vragen aan een docent. Krijg je de volgende reactie: “Denk je dat ik tijd heb om van elke leerling dat werk te bekijken en daar feedback op te geven?”
          Maar goed, ik verveel me in de klas, heb een voorsprong op de rest. Oke, ik mag lessen skippen. Hoe weet ik nu welke les ik kan overslaan? Nou, dat staat op de website. wanneer je dan op die website kijkt en toch gaat omdat het een interessante les lijkt wordt helemaal niet datgene aangeboden wat op de site staat beschreven en waarop jij de keuze hebt gemaakt toch naar school te gaan. Bovendien… dat je lessen mag skippen is leuk een aardig, maar ik betaal wel evenveel!

          Nog zoiets.. de kennistoets. Niemand die ‘m haalt. Klasgenoot vraagt aan een docent: “Hoe zit het nu eigenlijk met de kennistoets, want ik zie inhoudelijk niet veel stof daarvan terug in de lessen.” Antwoord:’Dat klopt, inhoudelijk komt het niet in de lessen voor. Daarvoor zijn je uren zelfstudie.”

    • Bescherming consument
      De consument heeft toch recht op bescherming: onderwijs is duur.

      Er zijn instanties genoeg waar je kunt klagen als een ‘product’ niet of ‘half’ geleverd is. Je kunt gemaakte onkosten vergoed krijgen.

      Je goede recht halen is natuurlijk wel een heel gedoe,- maar als een opleiding belooft dat ze je een goede opleiding zullen aanbieden, dan heeft ze zich aan deze belofte te houden.

      Ik denk echt dat de consument moet gaan klagen over het ‘product’ onderwijs. De maatschappij is veranderd: onderwijs is niet langer heilig. In deze veranderde wereld is de consument mondig en slikt hij niet zomaar alles wat een directie hem voorschotelt.

      Wie flink wil zijn en modern -en dat willen onze vernieuwers- moet dan ook maar op de koop toe nemen dat het aangeboden ‘produkt’ zijn geld waard moet zijn. En dat dit zelfs door de rechter kan worden bepaald.

      Voor wat betreft sommige opleidingen van Fontys zou ik eens een mailtje sturen naar kassa of de ombudsman. Producten niet leveren heeft niks te maken met onderwijsvernieuwing, dat is flessentrekkerij.

      • Bescherming consument
        “Voor wat betreft sommige opleidingen van Fontys zou ik eens een mailtje sturen naar kassa of de ombudsman. Producten niet leveren heeft niks te maken met onderwijsvernieuwing, dat is flessentrekkerij.”

        Helaas ben je vaak zelf uiteindelijk er de dupe van. Ik heb ooit iets willen ondernemen tegen de werkwijze van het MBO. Ik had een gesprek met de inspectie. Voordat ik naar binnen ging werd ik door een docent een kamertje ingetrokken. Die legde me haarfijn uit dat ik geen vervelende dingen moest zeggen, want dat ik dan weleens zonder papiertje zou kunnen vertrekken. En als een soort van dwangmiddel zat er bij het gesprek ineens iemand van de opleiding zelf bij.
        Ik heb mijn mond niet gehouden, heb geklaagd net als vele medestudenten. Lees ik daarna een rapport van de inspectie dat alle studenten zo tevreden zijn over de opleiding. Erg frapant!

        • Sorry
          Sorry studentpabo, mijn toon is ook niet aanmatigend bedoeld- excuses. Ik bedoel eigenlijk alleen te zeggen dat ouders en studenten kunnen overwegen om de school te benaderen zoals je ook een winkel(keten) zou benaderen.

          Voor de rest alle respect voor je moed- jullie zijn geweldig, dat meen ik oprecht.

          • geen excuus nodig
            Geen excuus nodig.. Ik had het ook zo begrepen! Het punt is alleen dat je een school niet als individu ongestraft kunt aanpakken of aanspreken.
            Dat zou je dan met alle studenten moeten dan. En dat doe je ook niet onopgemerkt.

  5. Kwalificatie van docenten
    Dag Ruud,
    Jij vraagt naar de kwalificaties van docenten bij deze vastgoedopleiding.
    Ik heb wat rond gekeken en rond gevraagd bij o.a. deze opleiding. Je kunt zoeken wat je wilt maar dat is niet exact te vinden. Wat je, na het lezen van o.a. de homepage, kunt of moet verwachten bij deze vastgoedopleiding is overigens al niet duidelijk. Makelaardij spreekt nog voor zich maar wat onder vastgoed verstaan wordt is onduidelijk? Het valt overigens op dat je voor makelaardij een apart examen moet doen volgens de homepage. De literatuurlijst laat een duidelijke link zien met die makelaardij maar de rest van de lijst wijst vooral naar algemene MER zaken en minder naar vastgoed. Denk hierbij aan fiscale, management en taalkundige vraagstukken. De te bereiken competenties zijn dan o.a. organiseren, onderzoeken en zelfreflectie. Het verband met vastgoed is voor een buitenstaander niet te ontdekken en met logisch nadenken kan ik het antwoord niet bedenken.
    Volgens studenten lopen er een aantal planologen rond en een stuk of 4 makelaars en 2 bouwkunde docenten. Hoeveel FTE dat die vertegenwoordigen is ook niet te achterhalen net zo min als hun kwalificaties. Verder een aantal juristen maar of die uit de vastgoedsector komen wisten zij niet zeker. Ze hadden de indruk van niet. De studenten geven m.n. aan in te zijn voor projectontwikkeling. Bij de opleiding werkt volgens deze studenten echter niet een projectontwikkelaar.
    Er zitten velen honderden studenten op deze opleiding. Intensieve en gekwalificeerde begeleiding lijkt mij hier niet aan de orde.
    Bonbon

  6. Technische Natuurkunde op Fontys
    Bron www.fontys.nl/kennisdebat/decentraal.debat.tnw.170563.htm :

    Men vreest dat de volgende kennis verloren gaat met het huidige onderwijs:

    • Wiskundige basiskennis
    • Parate kennis (wiskunde)
    • Alle gangbare fysica kennis (benodigde basiskennis voor ontwerpen en modelleren)

    Waarom is juist die kennis zo belangrijk ?

    • Nodig in iedere fysica context; voorwaarde voor verdieping
    • Komt overal in opleiding en praktijk aan de orde
    • Nodig bij metn, ontwerpen, modelleren

    De oplossing is onderaan te lezen:

    • Meer tijd aan (wiskundige) basiskennis besteden
    • Belang ervan overal uitstralen
    • Motiverende factoren introduceren, zoals toetsen die enerzijds ’t aangename van de vaardigheid/kennis aanbrengen en anderzijds belonen/straffen
    • Totaal overzicht van de hele fysica aanbieden
    • Kennis “ruisvrij” aanbieden, d.w.z. aanvankelijk zonder context
    • jl, zou je die bron kunnen
      jl, zou je die bron kunnen posten hier, of in een PM naar mij sturen?

      voor de rest: Alle basis kennis gaat verloren binnen TN momenteel. Statistiek is van 16 naar 4 college’s gegaan, vacuum van 17 naar 3, Fourier en laplace is van 10-14 naar 2-3 college’s Wiskunde? kweenie even erg, zo niet erger… de helft van de tweede jaars TN heeft moeite om een fatsoenlijke Electronische filter te bouwen of te meten…

      Over de oplossing: dat gaat helaas niet volgens het nieuwe onderwijs, want het geheel gaat vraag gestuurd, maar wil je dan voor een casus/project een JIT(just in time college) aanvragen over Electro magentisme, dan is dat weer te diepgaand. oftewel: vraag gestuurd is onzin, maar wel het excuus om de student van het kastje naar de muur te sturen en terug.

      • Technische Natuurkunde op Fontys 2
        Voor de complete inhoud, klik hier.
        (De link werkt overigens nu weer, de website van Fontys had gisteren problemen).

Reacties zijn gesloten.