Talent, hier inleveren!

Talent, hier inleveren!

Het is altijd een moment van verlegenheid, even niet weten wat je aan moet met je eigen armen en volstrekt niet weten wat te zeggen en hoe je te gedragen. Het overkomt elke leraar wel een paar keer in zijn loopbaan, gisteren was ik aan de beurt. Na een hele ochtend geluisterd te hebben naar de presentaties van leerlingen waarbij de tenen niet krommer kunnen en de billen niet verder dichtgeknepen is het een opluchting om op het schoolplein tussen al dat jonge volk een sigaretje te roken. Erg verkwikkend om samen met de rook de laatste irritaties van de voor het merendeel onbenullige, niets ter zake doende plak-en –knip-presentaties, uit te blazen. Toegegeven, er zaten een paar uitzonderingen tussen. Presentaties waar over nagedacht was, een goede opbouw, voortreffelijke informatievergaring, een uitgebalanceerde ondersteuning middels een Power Point of zelfgemaakt filmpje, uitstekende gepresenteerd, kortom dat wat je mag verwachten van leerlingen in hun laatste jaar van hun middelbare beroepsopleiding.

Een van de betere presentatrices stak het schoolplein over en liep naar de fietsenstalling. Op het ogenblik dat ze mij passeerde complimenteerde ik haar met de uitstekende presentatie. Ze stopte, keek me aan en glimlachte. Nog net voor ze het hoofd boog zag ik een traan in haar oog. Daar stonden we dan, zij met gebogen hoofd, schokschouderend, onhoorbaar snikkend en ik als Jan Doedel, rood verlegen hoofd, niet wetend wat te doen met die armen, niet wetend hoe me te gedragen.

Normaal leg je een troostende arm om de schouders en zeg je dat het allemaal wel meevalt of iets anders wat er niet toe doet, maar tegenwoordig ben je voor een toevallige passant al snel een kinderlokker, wordt je verdacht van oneerbare voorstellen, of leg je het aan met een leerling. Troosten is er niet meer bij. Ik wachtte tot ze even opkeek en gebaarde met mijn hoofd naar de ingang van het schoolgebouw, ze volgde mij schoorvoetend. Al snel had ik een lokaal gevonden zonder inkijk en daar vertelde ze mij wat er aan de hand was.

In het vmbo was ze de beste van de klas geweest. Vol trots had ze na het eindexamen haar cijferlijst met achten en negens aan de hele familie laten zien. Glunderd had ze “zuster” geantwoord toen haar vader vroeg wat ze later wilde worden en oma had gezegd dat ze dan heel goed haar best moest doen op school.

Ze begreep niet waarom ze geen cijfers kreeg. Al vier jaar lang deed ze verschrikkelijk haar best. Ook al had ze een hekel aan al die nutteloze zelfstandige uren op school. Ze begreep het niet, ze wou zo graag verpleegster worden maar hoe ze ‘zuster’ moest worden, dat leerde ze niet op school. Gelukkig was er de stage nog, daar kon ze haar hartje ophalen. Elke week nam ze wel een boek mee uit de bibliotheek van het ziekenhuis waar ze stage liep. Boeken over enge ziektes, over eerste hulp bij ongevallen, stervensbegeleiding, patiëntenzorg, zelfs over geestesziekten. Voor de moeilijke woorden had ze van haar begeleider een boekje gekregen en met Wikipedia kwam ze ook al een heel eind. Glunderend verhaalde ze over ‘haar’ patiënten, over de afdelingen waar ze gewerkt had, over de collega’s, over de spuiten, pillen en po’s. Ze wist dat zijn mijn vraag alleen maar kon ontwijken door hem te beantwoorden zonder gesteld te worden.

In het begin van het schooljaar was ze tijdens de les ‘intervisie’ er op gewezen dat haar competentie ‘samenwerken’ beneden alle peil was. Ook werd er tussen neus en lippen aan toegevoegd dat ze geen motivatie uitstraalde en dat ze zich heel weinig mengde in de debatten tijdens de ‘tutorlessen’. Voor de onwetenden onder ons, tijdens de tutorlessen leert de leerling vergaderen, vergaderingen voorzitten, vergaderingen notuleren, feedback geven en ouwehoeren. Wekenlang had ze gepiekerd wat ze fout had gedaan. Was zij het dan niet die bij het zelfstandig werken in groepjes het meeste werk op zich nam? Was zij het dan niet die voor de presentaties soms tot diep in de nacht achter haar computertje de Power Point in elkaar knutselde? Was zij het dan niet die altijd als eerste het werkstuk inleverde na een workshop? Ze begreep het niet.

“U was de eerste van wie ik een compliment kreeg in vier jaar.”
Deze keer mocht mijn arm wel over haar schouder.

In 2010 wordt het competentiegericht opleiden in het MBO bij wet verplicht. Onderdeel hiervan is de competentie ‘samenwerken’, op deze nietszeggende competentie zullen leerlingen worden beoordeeld, zullen leerlingen zakken of slagen. Meer en meer word ik mij er van bewust dat deze onzin de talentrijke leerling berooft van zijn motivatie, gedrevenheid en inzet. De competentie samenwerken is bedacht door kinnesinerige, chagrijnige en vooral oerdomme zweefliegers die het niet kunnen verkroppen dat de ene in een aantal dingen beter is dan de anderen. Mag niet, allemaal gelijk, allemaal saaaamennnnnwerrrrrrrrkennnnnnn, zodat iedereen profiteert van iedereen en niemand doet wat hij moet doen of goed in is, waardoor het resultaat uiteindelijk van nul en generlei waarde is.

Voor de talentrijken onder ons is de competentie samenwerken niet meer of minder dan een grote doos bij de ingang van de school waarop in koeien van letters, “Talent, hier inleveren”

Sjeekspier