Werkdrukvermindering?
Vermindering van de werkdruk staat bij elke CAO bespreking hoog op het verlanglijstje van de vakbond. Meestal wordt daar niet bij vermeld waar, hoe en wanneer de werkdruk verminderd zal worden. In onderhandelingstaal is “werkdrukvermindering’ het wisselgeld bij de gesprekken die gevoerd worden, zie het voor mijn part maar als ‘het Irak onderzoek’ bij de gesprekken over het regeerakkoord.
Mijn core business als docent bestaat uit 4 belangrijke zaken. De lessen verzorgen, de lessen goed voorbereiden, want ik wil goed beslagen ten ijs komen, toetsen in elkaar zetten, en de toetsen binnen een redelijke termijn nakijken en bespreken met de leerlingen.
Dat ging jarenlang goed, tot de invoering van het taakbeleid. Het taakbeleid, medebedacht door de vakbond, werd ingevoerd als hét instrument om te komen tot een ‘eerlijke verdeling van het takenpakket’, waardoor de werkdruk automatisch minder zou worden.
Van het een op het andere schooljaar werden mijn werkzaamheden als docent uitgebreid met mentorschap, sleuteldrager, lid van de examencommissie, budgethouder van de sectie en lid van de commissie-die-nadacht-over-het-personeelsuitje. Ikzelf kwam er goed van af, andere collega’s zoals de gymleraar werden gebombardeerd tot manusjes van alles en duizendpoten.
Het gevolg van de ‘reshuffeling van taken’ was snel merkbaar bij het thuisfront. Ondanks de collectieve aanschaf van een computer om de cijferverwerking ietwat sneller te laten verlopen werd alsmaar een groter deel van de ‘vrije zaterdag’ ingenomen door lesvoorbereidingen en toetsen nakijken. Niet naar algemeen genoegen van de andere helft van het trouwboekje.
Om de werkdruk nog verder te verminderen was er door mijn toenmalige directeur een heel ingenieus plan bedacht met een 45-minuten rooster i.p.v. 50 minuten rooster. Het scheelde ons drie lesuren per week méér les geven. Behalve voor mentoren, die mochten de drie lesuren invullen met ‘mentorles’ en daar moest je geen voorbereidingen voor treffen, volgens de cijfertjes van het taakbeleid. De tijd om lessen voor te bereiden bleef gelijk, immers de tijd die stond voor ‘lesgevende taken’ was dezelfde, de werkdrukvermindering zat hem in het aantal lesuren, 28 in plaats van 25.
Door al die werkdrukvermindering was het management gedwongen om het takenpakket uit te breiden. Er kwam al genoeg kritiek van de buitenwereld over wel heel veel vakantie en ook nog betaalde vrije tijd om lessen voor te breiden en toetsen samen te stellen en na te kijken. Oudere docenten werden geacht nieuwe instructeurs te begeleiden, er kwam een heuse ‘scholingscommissie’ die tijdens hun maandelijkse vergadering voor ons allen bepaalde welke scholing we nodig hadden. Dank zij deze scholingscommissie werd de tijd die ik mocht investeren in studie en bijhouden van het vak -op papier- gehalveerd.
Meer en meer werd voor ons gedacht en nagedacht om de werkdruk te verminderen. Goed werkende secties werden omgedoopt en gereorganiseerd tot een hopeloos wangedrocht dat nu ‘kernteam’ heet. Een leerling na de les, de les lezen of een aai over de bol geven werd geïnstitutionaliseerd tot ‘begeleiden en coachen van leerlingen’. De nieuwe facilitaire dienst bleek geen tijd te hebben om de lokalen schoon te maken met als gevolg dat wekelijks, een klas onder begeleiding van de coach, binnen de kaders van het project ‘wij werken aan een schone school’, de hele boel mocht schoonmaken, de leerlingen die dáár lol in hadden mochten in hun portfolio hier melding van maken.
Het allereigenaardigste van werkdrukvermindering is de rechtevenredigheid met de groei van de bureaucratie en de omgekeerd evenredigheid met vrije tijd. Hoe meer de werkdruk wordt verminderd hoe meer bureaucratie zich in de school nestelt en hoe minder vrije tijd ik overhoud op zaterdag , zondag, feestdagen en zelfs vakantiedagen.
Daarom is het van de gekke dat de vakbond blijft inzetten op werkdrukvermindering ook hun laatste plannetje is waanzinnig. Nu wordt ingezet op 3 uren lesvermindering, 3 uren vermindering van mijn core-business, 3 uren minder werken aan het vak waarin ik heb doorgeleerd.
Afblijven, niet aankomen, vertrekken!!! Ik wil hierover alleen maar praten als het gekoppeld is aan het afschaffen van het taakbeleid, welk model dan ook.
Sjeekspier
Herkenning
Ik herken uw ergernis, Sjeekspier, over ’taakbeleid’. Het is allemaal begonnen met de toepassing door het management van Taylor-rationalisatie op iets waarop deze totaal niet van toepassing is: het onderwijs. Iedere abstracte constructie om werkdruk te reduceren maakt de organisatie minder efficiënt en verhoogt juist de werkdruk. “De paradox van Roth” zullen we nu maar even zeggen ;-). [Er is in het recht een vergelijkbare paradox: Iedere procesrechtelijke regel die bedoeld is om de procesduur te bekorten, wordt door procespartijen zo uitgebuit dat het resultaat is, dat de procesduur langer wordt.]
Ga niet abstraheren van de docent en zijn werk, maar laat de docent zijn werk doen en beperk je tot faciliteren: een verwarmd gebouw, een lesrooster, een leerlingenlijst, etc… Kortom, BON!
MBO CAO
In de nieuwe CAO van het MBO is het al geheel gereguleerd. Je kunt elk werkuur dat je hebt elke denkbare klus te doen krijgen. Er is geen automatische opslag meer over lesuren. We moeten nu, volgens de nieuwe CAO in teams gaan zitten bekvechten over de taken buiten de lessen. Wedden dat iedereen plotseling heel veel voorbereidings- en nakijkwerk te doen heeft?