Leve het passive leren

16 maart 2008 Gerard Verhoef blogs 4

Er zijn van die zaken waar een mens natuurlijk niet tegen kán zijn, toch?

Niemand kán tegen de vooruitgang zijn. Iedereen is toch voor progressief, voor vooruitstrevend. Op dezelfde manier is iedereen natuurlijk erg voor actief leren en lijkt het zelfs onmogelijk om pasief te leren.

Maar… ik ben een groot voorstander van passief leren. En ik zal dat toespitsen op de basis van kennisoverdracht, de basis van het onderwijs. Ik pas het toe op lezen en schrijven. In het verleden moest je als leerling bovenal passief schriftelijk communiceren. Lezen bedoel ik. Je las studieboeken, je las 30+ romans voor Nederlands en moderne vreemde talen, je las de krant.
Dat nu is anders geworden. Die romans zijn nagenoeg verdwenen uit het VO. In plaats daarvan de leesdossiers en in iets breder verband de berg aan werkstukken die je moet schrijven. Het idee lijkt te zijn: in plaats van lezen laten we de leerlingen schrijven. Actief leren. Wie kan daar nou op tegen zijn.
Ook bij groepswerk: je leert het meest als je iemand anders iets uitlegt. Aktief in plaats van passief. Ik geloof er geen ene moer meer van. Zelf iets nieuws leren, aangeboden krijgen, is duizend maal effectiever dan het , uitleggen van bv het optellen van breuken dat je zelf al kan aan een medeleering. Het regel voor regel, woord voor woord, symbool voor symbool nalezen van een bewijs is ongelooflijk intensief. Je leert veel.

Kortom: ik ben voor passief leren. Misschien een aardige slogan: BON voor het betere passieve leren.
Of: het BON forum: schrijf niet zelf al die blogs, maar lees die van de anderen is .. uhum … ai .

4 Reacties

  1. Leve het leren!
    Ik ben een voorstander van leren. Studeren, je iets eigen maken, zorgen dat je het goed kent en begrijpt en je er in verdiepen, voordat je er iets mee gaat doen en er van alles over roept.
    Leren werkt beter actief: schema’s maken, overzichten, verbanden leggen, hoofdzaken onderscheiden, opbouw doorzien, voorbeelden bedenken; oefenen en herhalen. Goede leraren zorgen voor een degelijke weg, waarmee jij dit stap voor stap kunt. Liefst actief!
    Als je leraar (of jezelf) je daarbij kan motiveren door je belangstelling te wekken en te richten (je activeren) en het te laten aansluiten bij wat je al weet, doet en denkt is dat meegenomen. Dan gaat dat leren makkelijker en is het resultaat groter.
    Ik ben het dus niet met je eens 1945. Of is het een woordspelletje?
    Waar jij tegen bent, is een slecht concept van onderwijs dat ten onrechte de naam “actief leren” gegeven wordt. Leren wordt er vervangen door zelf wat prutsen. Docenten die dit zo organiseren maken van leren een loterij. “Doe maar wat (leuks), er is een kansje dat je iets opsteekt”. Maar wat precies, hoeveel en wat je daar aan hebt?….dat is een gok! Die docenten verstaan hun vak niet. Ze gooien een leerling in het diepe: er zullen er vast enkele dan leren om te spartelen en niet te verzuipen, nat zullen ze allemaal worden en een aantal overleeft het niet (tenzij je zorgt dat het water heel ondiep is).
    Het gaat dus niet om actief of passief. Het gaat om leren of niet leren.
    En dat allerlei mooiklinkende vormen van niet-leren intussen in het onderwijs gemeengoed geworden zijn in Nederland, dat is de hallucinante werkelijkheid. Maar je moet oppassen om vele goede docenten die leerlingen proberen te motiveren om actief met hun studie bezig te zijn, met zo een woordspelletje in een verdachte hoek te zetten.

    • De donk’re zee van het conceptdenken.
      OKé, mn stukje was niet bedoeld als een werkelijk dichtgetimmerde analyse. Daarvoor is het te associatief.
      Dus enige uitleg van mijn gedachten is misschien op zn plaats.

      Ik denk dat mensen tegenwoordig goed en fout bepalen op grond van globale concepten. Zaken worden minder op de eigen merites beoordeeld dan op grond van de concepten waar men die zaken aan ophangt. Dat is natuurlijk niet nieuw en de hele verlichting is maar een korte periode temidden van de donk’re zee van het conceptdenken. Sommige concepten heten “goed” en alles dat je daar mee kunt verbinden is dan ook goed. Vernieuwend was goed, dus elke verandering is goed en elke wens om iets niet te veranderen is slecht. Door deze botte bijl is veel kapot gemaakt.
      Binnen het onderwijs zijn er veel goed/slecht lijstjes: leerlinggericht is goed, vakgericht is slecht. heterogeen is goed, homogeen is slecht. Praktijk is goed, theorie is slecht en de laatste: product en proces is goed, kennis en inhoud is slecht.
      Zo ook actief leren. Naar analogie met actief schriftelijk communiceren, schrijven dus, of produceren van informatie, iedereen construeert zijn eigen kennis (ook zo’n actief woord: construeren), is valt schrijven in de categorie goed en lezen (passief) in de categorie slecht.

      Ik herken dat onderscheid en pleit ervoor om daar niet de grens te leggen van goed en slecht onderwijs. Wat dat aangaat zijn e het wel eens. Maar het is een buitengewoon glibberig taalgebreuik en een beetje gemachtzuchtig mens denkt wel degelijk dat actief goed is en passief slecht en zal iedere verandering naar productgericht onderwijs ondersteunen. En dat nu is ;e;en van de grote pronlemen met goeroes en bestuurders. Men predikt een nieuwe heilsleer en alle werkelijheid wordt tegen het licht van die heilsleer gehouden. Dat is de maat en goed en kwaad. Het is de paragdima A, paradigma B onzin van het APS. Vooral een zielig marketingconcept eigenlijk, maar ezien de oneliners is het gemakkelijk aan de man te brengen.

      Vandaar mijn tegenwicht: ik ben voor langzaam leren (helemaal niet just in time dus), ik pleit voor passief leren.

  2. Inzake actieve passiviteit
    Het stap voor stap volgen van een ingewikkeld bewijs is voor mij een van de meest intensieve vormen van studie geweest. Als iets mij aan het denken heeft gezet, dan is dat het wel. Deze vorm van onderwijs neerzetten als passief is dan ook zoals 25_12_1945 schrijft, onjuist.
    Dat hele onderscheid ‘actief’ versus ‘passief’ is dan ook niet meer dan een spel met woorden. Het belangrijkste is, dat er wordt nagedacht en dat daar enige vooruitgang in zit.

Reacties zijn gesloten.