Eén miljard is niet genoeg

15 februari 2007 mark79 blogs 9

Onderstaand artikel komt uit Het Financiele Dagblad van 15 februari 2007.
==============================================
Eén miljard is niet genoeg

Het nieuwe kabinet trekt ruim een miljard euro extra uit voor onderwijs, een fors bedrag. Geen enkel ander beleidsterrein krijgt de komende jaren zo veel extra geld. Het onderwijsbudget stijgt hierdoor met zo’n 4 procent. Het geld komt niet direct beschikbaar. Voor volgend jaar is 250 miljoen extra uitgetrokken en pas in 2011 is het volledige bedrag beschikbaar.

CDA, PvdA en ChristenUnie willen investeren in de kwaliteit van het onderwijs en in het voorkomen van voortijdig schoolverlaten. Hiervoor komt een ‘breed samengestelde commissie’ die een actieplan moet maken. De commissie moet onder andere aandacht besteden aan het lerarentekort, de kwaliteit van de lerarenopleiding, de beloningsstructuur in het onderwijs en het loopbaanperspectief.

‘Breed samengesteld’ is Haags jargon voor onderwijsvakbonden en werkgeversverenigingen. Mijn advies is om vooral onafhankelijke deskundigen te vragen, want bonden en werkgevers vertegenwoordigen vooral de belangen van de zittende werknemers. Als de bonden hun zin krijgen wordt geld vooral besteed om het werk voor oudere leraren te vergemakkelijken. Maar er zijn vooral maatregelen nodig om het voor talentvolle jongeren aantrekkelijker te maken om te kiezen voor een baan in het onderwijs. De Onderwijsraad heeft daar in het verleden al op gewezen en maatregelen voorgesteld.

Het grote probleem is niet het dreigende lerarentekort, maar het gebrek aan kwalitatief goede leraren. Het tekort is minder groot dan soms wordt gedacht. Het basisonderwijs kent geen tekort. Sommige pabo’s werven studenten door te zeggen dat een baan gegarandeerd is. Dat is niet zo. Veel jonge onderwijzers komen na hun afstuderen moeilijk aan een baan. In het voortgezet onderwijs ontstaan wel tekorten, maar niet overal. Limburg verwacht bijvoorbeeld geen tekort omdat daar het aantal leerlingen fors terugloopt. Voor het geschiedenisvak wordt ook geen tekort verwacht. De belangstelling voor de lerarenopleiding geschiedenis steeg de afgelopen jaren sterk.

In 2000-2001 leek ook een lerarentekort te ontstaan. De overheid reageerde daarop door zijinstromers te werven. Werknemers die niet over een diploma als leraar of onderwijzer beschikten werden overgehaald om voor de klas te gaan staan. Dit beleid mislukte faliekant. Bovendien was het gericht op kwantiteit, niet op kwaliteit. De kwaliteit van de zijinstromers was vaak beneden de maat. Veel zijinstromers komen er na een tijdje achter dat het leraarschap moeilijker is dan gedacht en verdwijnen. Zijinstromers hebben nauwelijks bijgedragen aan het wegwerken van het lerarentekort. Uiteindelijk hielp de recessie het lerarentekort op te lossen: tijdens een recessie kiezen meer jongeren voor de werkzekerheid die het onderwijs biedt.

Met het extra geld moet vooral de kwaliteit van leraren worden verbeterd. Alle goede scholen hebben één wens gemeen: goede onderwijzers. Hiervoor moeten de lerarensalarissen omhoog. Zolang je met een heao-diploma meer kunt verdienen dan met een pabo-diploma, zullen goede studenten niet voor het onderwijzersberoep kiezen. Goede onderwijzers moeten ook extra beloond worden en mogen best meer verdienen dan minder getalenteerde collega’s. Leraren met een academische opleiding en leraren die een academisch proefschrift schreven mogen ook meer verdienen dan leraren met een hbo-opleiding.

Alleen met goede leraren kan Nederland de meest innovatieve en concurrerende economie ter wereld worden. Dan moeten de onderwijsuitgaven wel verder omhoog. De Verenigde Staten geven bijna 7 procent van het nationaal inkomen uit aan onderwijs. Als wij dat peil willen bereiken is nog eens 4 miljard extra nodig. Als het geld goed wordt besteed, is een miljard een goed begin om de kwaliteit van het onderwijs te verbeteren. Om aan de top te komen is echter meer nodig.

De auteur, Henriëtte Maassen van den Brink, is hoogleraar empirische arbeidseconomie aan de Universiteit van Amsterdam.
============================================

9 Reacties

  1. Re: miljard: poen, poen poen poen!
    Het valt mij op dat zoveel schrijvers en schrijfsters denken dat de problemen in het onderwijs tot één enkel ding te herleiden zijn.
    Natuurlijk vind ik ook dat een academisch opgeleide docent in principe meer moet kunnen gaan verdienen dan anderen, en zeker meer dan de fooi die wij nu krijgen.

    Maar als ik één ding heb geleerd in mijn jaren in het onderwijs, dan is het wel dat het onderwijs van twintig kanten tegelijk wordt aangevreten: waardeloze ministers, slechte schoolleiding, onderbetaling, slecht personeel, slechte huisvesting, bureaucratie, de plaag die consultants heet, pedagogische centra, Slagter, Doekle, Tabbers, het colo, de VO-raad, de HBO-raad, de inspectie en de hemel weet wat allemaal nog meer.
    Dit alles is magnifiek samengevat in ons manifest en laatst ook weer eens prachtig verwoord door Verbrugge.

    Merkwaardig dat sommige mensen dan toch steeds weer bij alleen dat geld uitkomen, en dat ze ook nog precies menen te weten hoeveel geld dat zou moeten zijn.
    Hoe kan je al die andere ellende over het hoofd zien?
    Was de wereld maar zo eenvoudig……

    • Geld
      Dit is toevallig wel de discussie over 1 miljard. Dat is geld.
      Ben het verder helemaal met de eerste schrijver eens (en waarschijnlijk ook met de tweede).

    • het gaat er niet om om de ellende op te lossen
      Men wil geen ruzie met de gevestigde onderwijs bobo’s en wil toch het beeld oproepen avn de politicus die bereid is extra aandacht (=geld) te besteden aan het oh zo belangrijke onderwijs.

      Ik denk soms werkelijk dat het er niet om gaat de problemen op te lossen, maar dat het enkel gaat om de eigen (partij) macht.

      De norm van goed en kwaad is altijd gerelateerd aan datgene wat het dichtste bij is. Op een opleiding waar ik heb gewerkt was goed onderwijs synoniem met HNL onderwijs. ALs je dan vroeg naar specifieke argumenten, dan kwam er nooit iets concreets. Enkel dat A wel en B niet in “het concept” paste.

      Datzelfde geldt voor partijpolitiek. Goed voor “links” is milieu, slecht is auto. Goed is trein (want geen auto). DUS was de Betuwelijn een geweldig plan. Dan kan je uitrekenen wat je wilt, dat het meer milieuschade veroorzaakt dan het oplost, maar je komt geen milimeter verder. Het is trein en trein is goed. Dezelfde drogredeneringen zijn er overigens ook bij rechts. Betuwelijn lijkt de wens te zijn van Rotterdamse havenbaronnen, dus goed, of privatisering is minder overheid, dus goed.
      Altijd en overal simpele oplossingen vanuit een veralgemenisering van de werkelijkheid die va geen kanten klopt. Maar het versterkt het groepsdenken wel. Iedereen denkt simpel in dezelfde richting, naar de normen van de dichtbijstaande partij politieke uitgangspunten

      • verdeling
        Van dat miljard komt 250 M€ terecht bij de lesgevers; 750 M€ rest gaat op aan ondersteuning.
        Bij een bedrijf/zorginstelling is die verhouding omgekeerd.

  2. Veel minder geld beschikbaar voor onderwijs
    Het nieuwe kabinet zegt 1 mld euro uit te trekken voor het onderwijs. Daarvan is echter ca. 250 mln euro nodig voor gratis
    schoolboeken. Dat is een vorm van inkomenspolitiek die niets te maken heeft met beter onderwijs. Daarnaast heeft het
    onderwijs nog een ombuigingstaakstelling gekregen van 150 mln euro vanwege budgetoverschrijdingen, zodat per saldo
    slechts 600 mln euro beschikbaar is voor investeringen in het onderwijs in plaats van de beloofde 1000 mln euro.

    En met die 600 mln euro gaat het nieuwe kabinet de volgende onderwerpen allemaal aanpakken:
    “het lerarentekort, kwaliteit lerarenopleidingen, belonings- en functiedifferentiatie,
    loopbaanperspectief, omvang lestaak, hoeveelheid contacturen, ruimte voor individuele
    leerlingbegeleiding, onderwijsontwikkeling en professionaliteit docent, en ruimte voor
    maatwerk” …. en natuurlijk ook nog extra investeren in hoger onderwijs en MBO.

    Gelooft u het allemaal? Enfin, we zullen maar zeggen beter iets, dan niets. Koester echter niet al te hoog gespannen
    verwachtingen!

  3. Ik ben het altijd voor
    Ik ben het altijd voor honderd procent eens met deze fantastische hoogleraar, zo ook nu. Maar ik zou nog een punt willen toevoegen, in feite een BON-punt: Geef het geld niet aan de managers want dan groeit het management alleen maar nog verder. Dan wordt het onderwijs alleen maar nog duurder en nog slechter. En schaf het op rare organisatie-theoretische ficties gebaseerde functiewaarderingssysteem af. Want in de praktijk is het een machtsmiddel waarmee schoolbesturen steeds meer greep proberen te krijgen op docenten.

    • Maarssen van den Brink
      Maarssen van den Brink moeten we raadplegen in het kader van de onderwijsenquete.
      Ik zou haar graag eens zien uitzoeken wat het geintimideer in het onderwijs kost. In centjes maar ook in kwaliteit en levensvreugde (ze is van huis uit psychologe)

Reacties zijn gesloten.