Berichten door corgi

Als docent Hbo mocht ik weer eens aanschuiven bij een cursus, ditmaal voor toekomstige assessoren. Onze cursusleider bleek een bevlogen aanhanger van het nieuwe leren. Zoals dat tegenwoordig hoort begon hij ons eerst uitgebreid te motiveren. Hij koos er voor om het nieuwe leren en toetsen te koppelen aan de nieuwe leerling, de leerling van deze eeuw. Zijn verhaal schoot het doel overigens volledig voorbij omdat een groot deel van de geachte cursisten die leerling helemaal niet herkende. Bij mij kwam zelfs de gedachte op dat deze leerling misschien wel ontstaan was door genetisch gemanipuleerd voedsel. Deze cursusleider had het echt over een ander mens. De middelen zijn niet alleen gewijzigd de mens zelf is gewijzigd. Vanuit de wetenschap had ik hier echter nog nooit iets over gehoord zodat mij tot op heden niet duidelijk is waar hij dat mensbeeld vandaan heeft. Deze nieuwe student zou alleen maar geprikkeld hoeven te worden middels uitdagende projecten waarna deze leerling m.b.v. m.n. de ict en vrijwel geheel autodidactisch, eventueel samen met andere geprikkelde,zelf zijn of haar ongebreidelde honger naar meer competenties zou gaan stillen. De onderwijsinstelling hoeft alleen nog maar voor de prikkels en de toetsen te zorgen en deze leerling is daarvoor bereid grote offers te brengen zowel in geld als door inspanning. Je hoeft zelfs als onderwijsinstelling eigenlijk bij het toetsen alleen nog maar de door de student aangedragen bewijzen te controleren en met de prikkels kun je aansluiten bij de massa aan prikkels die de student ontvangt via mail, tv etc.. Jammer dat het overgrote deel van de leerlingen die ik, tot op heden ben tegengekomen dat genvoedsel duidelijk nog niet hebben gehad.

Op een doorsnee zondag, met mijn gezin op bezoek bij een oude tante kom ik bladerend door HP de Tijd een rekentest tegen. Het blijkt een test te zijn voor toekomstige Pabo-studenten, een niveaumeting. Uitgangspunt is dat je deze test binnen een uur moet kunnen maken en dat je niet meer dan 10% van de vragen fout maakt, wil je slagen. Verder mag je alleen een rekenmachine gebruiken om je uitkomsten te controleren. De doelgroep heeft Havo of Mbo gedaan en wil door naar het Hbo. Het niveau van de rekentest betreft groep 8 van de lagere school. Mijn interesse is gewekt en mijn zondag krijgt ineens een andere wending. Ik ga deze test maken. Ik heb weliswaar geen kladpapier ter beschikking en twee om aandacht vragende kinderen om mij heen maar ik ga deze ultieme uitdaging aan. Ik neem hierbij een onverantwoord risico want wat als ik zak voor deze test. Een groot deel van de Havo-studenten met vijf jaar wiskunde op zak slaagt niet voor deze test. Hij moet dus wel moeilijk zijn. Zal ik nog ooit ergens over het niveau van het onderwijs mogen praten? Deze gedachten drijven de spanning op en ik word zelfs kribbig tegen mijn kinderen. Maar snel aan de slag dan. Herhaaldelijk word ik gestoord door mijn kinderen en mijn tante maakt het er ook niet makkelijker op. Zelfs mijn vrouw begint te kijken wat er aan de hand is met mijn humeur. Na 18 minuten zijn de vragen op. Ik kijk op de volgende pagina maar daar staat ook niets. Hoe kan dat nu? Ben ik in een val gelopen? De goede antwoorden naast de mijne leggend blijk ik 5 % fout te hebben gedaan. Het blijken echter fouten omdat ik geen kladpapier ter beschikking had. Ik vind dit heel erg teleurstellend. Mijn ego is weliswaar weer opgepoetst maar hoe moet ik nu op de volgende ouderavond van mijn kinderen omgaan met die juf die mij breedvoerig het leerrendement van mijn kinderen aan mij probeert uit te leggen. Ga ik nu luisteren hoe mijn kinderen het op school doen of ga ik nu juist luisteren hoe de juf het doet? Ik heb weer gezondigd tegen mijn eigen regel: meten is weten, twee keer meten is zeker weten en als je niet wilt weten ga je niet meten. Ik blijf deze zondag toch weer met een kater zitten, eigen schuld dikke bult.

Rustig mijn hamburger verorberend bij McDonalds geniet ik van de slimheid van de McDonaldsformule. Je levert iets wat de consument graag wil terwijl je de productiekant ervan zo vereenvoudigd en genormeerd hebt dat het bijna zonder mensen kan maar in ieder geval met zeer laag geschoold personeel en dus goedkoop personeel. Waarom werkt dat nu bij McDonalds? De belangrijkste reden is de eenduidigheid van het product. Het gaat altijd om dezelfde hamburger van exact hetzelfde gewicht en baktijd. Is McDonalds dan misschien de plaats geweest waar de moderne onderwijsmanager zijn inspiratie vandaan heeft gehaald? Immers deze wil toch ook graag een systeem scheppen waarmee hij of zij zonder vakbekwaam personeel een kwalitatief hoogwaardig onderwijsproduct op tafel kan zetten. Telkenmale hoor ik het uitgangspunt van het management dat iedereen alles moet kunnen, je bent immers een academicus en dan moet die eerstejaars stof toch geen probleem zijn ook al heb je dan op de universiteit iets anders gestudeerd. Veel van die collegae die daarmee opgeschept zijn, en dat zijn er inmiddels al heel veel, willen ook graag eenduidige antwoorden van de vakdocenten bij wie ze te raden gaan, om “vooruit te kunnen”. “Ik wil niet weten wat er allemaal kan, maar ik wil een antwoord waar ik mee verder kan, wees nu eens pragmatisch a.u.b. ”. “Kun je niet even een handleiding maken zodat we allemaal op dezelfde wijze kunnen begeleiden etc”.

Uit een recentelijk onderzoek is gebleken dat, alle maatregelen ten spijt, de student nog steeds evenveel tijd nodig heeft c.q. tijd neemt als in 1995 om zijn of haar studie te voltooien. Als dit zo is waar is dan de tijd gebleven van de maatregelen zoals bijvoorbeeld de nominale verkorting van de studieduur van veel studies van 5 naar 4 jaar. Je zou toch verwachten dat de student dan ook eerder klaar zou zijn met zijn studie. De reductie van de nominale studieduur met 20% heeft echter geen gevolg voor de verbruikte studietijd in jaren. Dit betekent dan dat de benodigde studietijd feitelijk met 25% is toegenomen.. Wat doen die studenten dan nu met die extra tijd? Gaan ze hun kennis en vaardigheden verdiepen en verbreden, verder dan de onderwijsinstellingen vragen, weten en kunnen ze misschien dan net zo veel als in 1995? Ofwel maken ze zelf de maatregel ongedaan? Of gebruiken ze deze extra tijd voor het verwerven van geld aan de ene kant en het weer consumeren van dat geld aan de andere kant. Als dat zo is hoe kunnen ze dan wel op hetzelfde eindresultaat als in 1995 komen? Nominaal is er immers 20% van het aanbod in tijd en dus inhoud verdwenen. Verder is bekend uit andere onderzoeken dat de student niet meer uren per jaar is gaan studeren en er zijn ook geen aanwijzingen voor duidelijke productiviteit toenames door betere methoden of leermiddelen. Mijn conclusie is dat de maatregel geheel verdwenen is in arbeid en consumptie welke feitelijk betaald wordt via een niveaus verlaging?

Uitgangspunt in het moderne onderwijs vandaag de dag lijkt steeds vaker te zijn dat het onderwijsproduct verkocht dient te worden en derhalve leuk, flitsend etc. dient te zijn. Als docent moet je ook vooral geliefd zijn in dit proces. Zo niet dan “weigert”de student zich in te spannen, zo lijkt het. Dit impliceert dan dat we als mens een selectie zouden kunnen maken in leuke en niet leuke zaken waarbij we dan zonder consequenties de vrijheid lijken te hebben om de niet leuke te elimineren. Zo kun je van een moderne student, zo stelt men, niet meer vragen om 45 minuten op te letten en de wijze woorden van de leermeester tot zich te nemen.