Ik heb de afgelopen dagen weer eens een HAVO 4 leerling bijgespijkerd voor een toets over statistiek (normale verdeling en centrum en spreidingsmaten). Nu weet ik voldoende van statistiek, dus meende ik dat zonder al te veel problemen te kunnen doen. Een mens kan zich vergissen. Alle oefenopgaven waren óf van het type: waarom is dat wel/geen aselecte steekproef, of van het type waarin veel getallen voorkomen en er moet worden uitgerekend wat de standaarddeviatie is of wat de kans is dat een baal meel in een productie[proces te zwaar of te licht is. En die tweede categorie kostte me vreselijk veel moeite. Niet omdat de sommen zo ingewikkeld waren. Met de hand, een eenvoudige rekenmachine of met excel of spss is het allemaal zo te doen. Maar er werd verwacht dat de sommen met de grafische rekenmachine werden gemaakt en daar … daar was het boek (moderne wiskunde) volledig op toegerust. Bij iedere som stonden schermpjes van invoer dan wel output van de GRM, de formule voor de standaarddeviatie was nergens te bekennen.
Effectief kwam dit “wiskunde” onderwijs letterlijk neer op het technisch leren gebruiken van de ti-83/84. Een knoppencursus voor een apparaat dat enkel en alleen in het VO wordt gebruikt, want op het HBO moeten studenten eerder spss gebruiken (ook daar hoeven ze overigens niet te weten wat een standaardafwijking eigenlijk voorstelt trouwens). Die ti machines hebben een in mijn ogen krakkemikkerige userinterface, maar misschien is dat kinnesinne omdat ik er niet mee overweg kwam.
Toen ik er even niet uitkwam belde mn bijlesleerling een vriendje: he kees, moeten we bij de normale verdeling nummer 2 of nummer 1 hebben. Een seconde later kwam het verlossende antwoord, nummer 2 en werd de som in rap tempo opgelost.
Hij heeft zn proefwerk goed gemaakt, msn-de hij me gisteren. Dat is mooi. Ik kan alleen met zekerheid zeggen dat hij weinig begrijpt of weet van standaardafwijkingen en normale verdelingen. Hij kan wel erg goed knoppen bedienen. Niet eens van de GRM, maar vooral van zijn telefoon: er is altijd wel iemand die weet of je nummer 2 of nummer 1 moet kiezen in een onduidelijke lijst in een keuzemenu.
Ter geruststelling:
Ik heb me natuurlijk hierdoor niet laten afschepen en heb de tijd genomen om tenminste enige achtergrondkennis bij te brengen. En tot mijn geruststelling deed zijn lerares wiskunde dat ook wel, zo zei hij. Maar de oefentoets en de sommen: te maken na het zorgvuldig bestuderen van een handleiding ti-83.
Inzake knopjeskunde
Een duidelijk geval van een middel dat tot doel verheven is. Voor de zoveelste keer. Computers en rekenmachientjes worden op de troon gehesen; wiskunde is een bijzaak.
Maar is het niet al kwakkelen geweest met die Wiskunde A zolang als het als apart vak bestaat?