werkdruk docenten

DOCENTEN, VERENIGT U!

Verenigt u niet als loze kreet, maar omwille van de inhoud van uw vak, omwille voor het belang van een brede ontwikkeling van het kind en tenslotte omwille voor het belang van de democratie om kritische en mondige burgers te kunnen opleiden.

De huidige organisatiestructuur van scholen lijkt steeds minder in staat om tevreden docenten en kwalitatief excellent onderwijs te kunnen leveren. De oorzaak daarvan ligt, volgens mij, in het feit dat er vooral verantwoording plaatsvindt naar boven toe in de organisatie en nauwelijks naar beneden toe waar de positie van de docent zich bevindt. Dit heeft tot gevolg dat docenten over het algemeen weinig inzicht hebben in de motivering rond financiële en organisatorische beslissingen van hun organisatie. Vaak leidt dit tot weinig zeggenschap voor de docent over het invullen van de didactische mogelijkheden in zijn lesstof. Kortom de docent voelt zich vaak een marionet die danst als alle andere experts in het onderwijs vinden dat de touwtjes moeten worden aangetrokken. Het lijkt dan ook dat de scores die de onderwijsinspectie stelt ten aanzien van de kwaliteitseisen, belangrijker zijn voor bestuurders van scholen dan dat wat goed is voor het kind, want naar de docent als onderwijsexpert wordt weinig meer geluisterd. Hij is dus nagenoeg alle regie over zijn vak kwijt en dit leidt tot een onaanvaardbare werkdruk.

Maar als de docenten de regie over hun vak terug willen moeten ze zich strijdlustiger opstellen dan nu het geval is en eerst hun eigen doelstellingen vaststellen wat kwalitatief goed onderwijs inhoudt! Hij zou, om te beginnen, van Den Haag moeten eisen dat het geld dat nu wordt vrijgemaakt voor het verminderen van hun werkdruk niet rücksichtslos aan de besturen van de scholen moet worden overgemaakt, maar aan hen na indienen van een plan van aanpak. Dit plan zou per scholengemeenschap opgesteld moeten worden door een gekozen commissie van docenten en daarna ondertekend moeten worden door alle betrokken docenten. De naleving hiervan zou door de onderwijsinspectie kunnen worden gecontroleerd. Het zou het begin kunnen zijn van een andere organisatiestructuur binnen het onderwijs. Niet de docent legt dan nog verantwoording af aan de directie en de stafleden, maar de stafleden leggen verantwoording af aan de docent waarbij e.e.a. gecoördineerd wordt door de directie. In deze situatie zouden zoveel mogelijk staffuncties gecombineerd moeten worden met het docentschap en zouden docenten ter compensatie minder lesgevende taken en administratieve taken moeten uitvoeren. De overgebleven stafwerkzaamheden zouden dan uitgevoerd kunnen worden door goedkopere administratieve krachten en eventuele enkele functionarissen. Om deze vergaande autonomie voor docenten te laten slagen zijn kritische beoordelingen nodig van elkaar, door bijvoorbeeld een 360 graden beoordeling, en het lef om de daaruit vloeiende gevolgen te nemen door de directie. Een goed werkend team maakt de taak van een manager lichter waardoor deze een grotere span of control aankan. Daardoor is er minder geld voor managers nodig is en kan het vrijgekomen budget ten goede komen aan de docent en de leerling.

De docent kan dan meer dan nu het geval, is kiezen welke niet-exacte vakken, naast de verplichte exacte vakken, zoals rekenen en lezen, belangrijk zijn om aan de twee doelstellingen van het onderwijs invulling te geven. De eerste doelstelling is dat het een bijdrage levert aan de persoonlijke ontwikkeling van het kind. Hiertoe behoren de normen- en waardenvorming van het kind en het daarbij ook bewust maken van de culturele doelstellingen van zijn maatschappelijke omgeving. Met behulp van ouders, docenten en educatieve middelen leert het kind lezen, schrijven, rekenen en op een cultureel gepaste manier handelen. De tweede doelstelling is dat het onderwijs een bijdrage levert aan de bewustwording van het kind van zijn leven in een pluralistische samenleving. Hierin moet het kind kritisch en autonoom kunnen participeren door naast zijn eigen doelen ook rekening te leren houden met die van de anderen. Ook voor het voortbestaan van een democratische samenleving is dit van groot belang.

In Den Haag met zijn neoliberale insteek, waar het onderwijs als een markt wordt gezien die moet worden gecontroleerd, lijkt dit laatste echter steeds minder gewaardeerd te worden, want de doelstellingen voor kwalitatief goed onderwijs spitsen zich vooral toe op het belang van halen van goede scores voor vakken zoals lezen en rekenen. Op veel scholen zijn hierdoor de kwaliteitseisen, opgesteld door de onderwijsinspectie, niet slechts een meetresultaat, maar een doel op zich geworden. Maar al te vaak blijkt dat “hoe meer er op het spel staat, des te groter de kans dat testresultaten onbetrouwbaar zijn en geen afspiegeling vormen van wat een leerling werkelijk kan of weet, of van de kwaliteit van het gevolgde onderwijs. Inflatie van testscores ontstaat doordat, lang voor de testen plaatsvinden, leerlingen alleen nog maar les krijgen in wat in de test wordt gevraagd: teaching to the test.” 1

Als politiek Den Haag én als de docent zijn eigen klachten omtrent werkdruk en kwalitatief goed onderwijs serieus nemen dan zullen zij rechtstreeks met elkaar hierover in gesprek moeten gaan buiten de vakbond om. Het fenomeen vakbond is namelijk in zijn algemeenheid tanende en de vakbonden in het onderwijs hebben in het verleden nauwelijks resultaat voor de docenten kunnen boeken op dit gebied.

 

 

 

 

Johanna Koetse

student Filosofie RUG

1 Kneyboer, R. en J. Evers, Het Alternatief, weg met de afrekencultuur in het onderwijs, Uitgeverij Boom, Amsterdam 2013, p.42.

 

8 Reacties

  1. Johanna, wil je ook de inhoud

    Johanna, wil je ook de inhoud van het bestand op dit forum zetten, in plaats van alleen een download? Dat leest voor iedereen wat makkelijker, en dan gaan ook meer mensen de moeite nemen het te lezen.

    Alvast dank!

  2. Ik denk dat er te weinig

    Ik denk dat er te weinig docenten zijn die in opstand willen komen, omdat er jarenlang op allerlei manieren geselecteerd is op "niet opstandigheid", dus deze populatie is moeilijk tot opstand te bewegen. Anders was het met deze hele problematiek ook nooit zover gekomen. Zie ook de strijd van Denise (www.iemanddoetiets.nl), die het nu via de rechter gaat aanpakken, omdat ze van haar collega's geen steun kreeg en met een schoolleiding te maken kreeg die zich zelfs al bedreigd voelde door een eenling die over de hele zaak slechts in gesprék wilde.

     

    Ik denk politiek Den Haag pas ingrijpt als het electoraal loont. Dus als de problemen zo uit de hand lopen dat de druk te groot wordt om het te kunnen blijven negeren. Pas als de partijen die doorgaans regeren teveel zetels dreigen te verliezen en daarmee regeringsmacht en carrièrekansen, krijgen ze er belang bij om in te grijpen.

  3. @em70

    @em70

    En dat alleen nog maar als er geen 'ergere' problemen zijn die zorgen voor electoraal verlies of conflict met Brussel. Want dan gaat de energie en vooral de overlegcultuur aan de gang met die ergere problemen en blijft onderwijs verder onbesproken (afgezien van: moderniseren en meer geld naar de besturen D66). Een compromis op onderwijsgebied maakt de onderhandelingen op dat primaire probleem alleen maar lastiger.

    De systematiek is een beetje te vergelijken met de farmacie: werkelijke inspanning naar vreselijke, maar relatief zeldzame ziektes gebeurt niet omdat er met de veelvoorkomende ziektes veel meer geld te verdienen is. Zo heeft ook onderwijs nooit de prioriteit van bv het begrotingstekort, de uitkeringen an Bulgaren of de 1,8 miljoen van Plasterk. Dat zelfverklaarde onderwijspartij D66 vooral wil innoveren in plaats van voor goed onderwijs wil zorgen maakt de zaak nog een graadje erger.

    Snik

  4. Alles voor de bühne!

    Alles voor de bühne!

     

    De politieke druk opvoeren deed men na de jaren zestig van de vorige eeuw toch beter. Maar toen werkte de tijd mee. Politieke sociologen, politieke studies, politieke vakbondslui, politieke parlementariërs, politieke ambtenaren, politieke journalisten, politieke actiegroepen, politieke bestuurders, politieke adviesorganen, en politiek lesmateriaal. Alleen weet ik het niet wat betreft de politieke burgers. 😉 Hoe zat het ook alweer met die meerderheden? 😉 Wat passionele mensen niet allemaal kunnen bereiken. Het werd als een zaadje in ieders hoofd gedramd. Tegenstand had geen zin. Dan was je reactionair, nazi, conservatief, ouderwets, had je het niet begrepen, en kon je verder monddood worden gemaakt en worden genegeerd.

     

    Met als resultaat: de Mammoetwet, de basisvorming/tweede fase met de schaalvergroting, het inclusief onderwijs, het competentiegericht onderwijs, het alternatieve onderwijs als norm verheven, het afschaffen van het literatuuronderwijs, en eigenlijk alles waarvan de inspanning niet onmiddellijk met een diploma voor allen kan worden afgerond. Resultaat: half Nederland is hoger opgeleid, terwijl het IQ (N) niet kan zijn gestegen. De verhoging van het IQ is overigens met klinkend sociaal wetenschappelijk onderzoek aangetoond. Dan moet het wel waar zijn!

     

    Via de achterdeur wordt ondertussen Brussels onderwijsbeleid binnen gehengeld. Op ouderwets democratische wijze wordt deze in Nederland geïmplementeerd. Met het bekende resultaat: competentiegericht onderwijs, inclusief onderwijs, groepswerken, wetenschappelijk onderwijs voor calculerende burgers, en Het Nieuwe Leren ( het gaat om het leren leren in plaats van het leren weten en kennen, want o wee, we leven in een Nieuwe Maatschappij met pas op: een computer aangesloten op het internet!), zie het Europese kwalificatiekader voor een Leven Lang Leren. Het grote bedrijfsleven houdt de statistiek bij.

     

    Volg de subsidiestroom, en u weet waar u moet zijn. Daaraan heeft D66 de helderziende gaven met betrekking tot het onderwijsbeleid te danken. Lees de websites uit Brussel.

     

    En onderaan? Daar bungelen de docent, de leerlingen, de ouders, en uiteindelijk de maatschappij. Docenten ingehuurd op contractbasis totdat de Polen het overnemen (bij wijze van spreken dan ;). Stress? Niet zeuren met al die vakantiedagen! 😉 U wordt op het resultaat afgerekend! 😉

     

  5. Rückichtlos? Rücksichtsvoll

    Rückichtlos? Rücksichtsvoll lijkt het mij eerder. Rücksichtsvoll krijgen de schoolbesturen bij het geld een een carte  blanche zodat zij er alles aan gaan doen om educagate zo lang mogelijk voor de tot nog toe ongeïnteresseerde burgers verborgen te houden. Als de maffiosi op elkaar gaan schieten trekt dat aandacht.

  6. Johanna heeft gelijk met haar

    Johanna heeft gelijk met haar oproep dat docenten, die hun eigen klachten serieus nemen  in eerste instantie buiten de vakbonden om met elkaar in gesprek zouden moeten gaan. Meer valt er niet over te zeggen. Ik hoop dat het er nog eens van komt. 

     

  7. @b.verkroost

    @b.verkroost

    Ik denk dat het overgrote deel van de docenten het weinige dat ze hebben, te weten hun salaris, baanzekerheid en misschien de mogelijkheid om via een carrière binnen de school aan de ergste ellende te ontsnappen, nog veel serieuzer nemen dan hun klachten over te hoge werkdruk.

    Zodra je met elkaar in gesprek gaat (waar? wanneer? en dan?), krijg je te maken met je schoolleiding en schoolbestuur. Vraag Denise hoe dit afloopt.

    Áls je al een oproep wilt doen, en je je eigen oproep serieus neemt, dan zou ik zeggen: doe die oproep niet alleen op een webforum, maar ga die docenten zelf opzoeken, ga met ze in gesprek, en begin daar.

  8. Veel oudere docenten proberen

    Veel oudere docenten proberen het mety de moed der wanhoop vol te houden tot hun pensioen en houden zich daarom gedeist. Het ziet er naar uit dat de besturen voor de laatste docenten die ooit "koning in hun klas" waren deze ontsnappingsweg aan het afsluiten zijn.

    Verder blijft het verzet tegen de schoolbesturen en het slechte onderwijs een randverschijnsel zolang leraren en ouders elkaar niet weten te vinden. Veel besturen maken dat moeilijk door leraren die zich in gesprekken met de ouders tegen hun school keren met ontslag te dreigen. We moeten hier iets tegen vinden. Misschien kan er een protestvergadering van gemaskerde leraren en ouders georganiseerd worden. Dat is dan meteen spectaculair.

    "De politiek grijpt pas in achrijft Em70 als dat electoraal voordeel brengt. Als de leraren met hun protest succes willen hebben moeten ze dus de ouders achter zich hebben staan. Nog beter zou zijn als leraren wn ouders tesamen een politieke partij zouden oprichten.

Reacties zijn gesloten.