Na het lezen van de reacties op het Trouw-artikel over passend onderwijs vermoed ik dat de tijd rijp is voor een “alternatieve onderwijsbegroting” door BON.
Immers zelfs als de regering niet van plan is volgend jaar meer geld te investeren in onderwijs, kan het momenteel beschikbare budget oneindig veel beter besteed worden. De roep om sanering is alom. Als BON de publiciteit zoekt met een alternatieve begroting, zal een politieke partij moeten uitleggen waarom hij toch liever op de oude verspillende manier verder gaat. Partijen zullen -hopelijk- de ogen op zich gericht voelen.
Ik vond hier op het forum al een mooi bericht van jeronimoon met zinnige reacties eronder. Een eerste aanzet?
De subjectiviteit van geldverspillen
Zo lang wij (hiermee bedoel ik niet de BONners) het niet eens zijn over wat goed onderwijs is en hoe de prioriteiten liggen kunnen we het er ook niet over eens worden hoe met hetzelfde geld beter onderwijs gegeven kan worden.Er is op dit moment dus geen geldverspilling.
Seger Weehuizen
?
Volgens mij zijn we het bij BON het er behoorlijk over eens wat goed onderwijs is.
Wat ik bedoelde is dat je,
Wat ik bedoelde is dat je, wanneer je wilt verdedigen dat je met een betere begroting komt, in vele gevallen die begroting zult moeten verdedigen vanuit je eigen opvattingen over goed onderwijs. Dat impliceert ook het stellen van prioriteiten waaronder prioriteiten die buiten het onderwijs liggen. Als voorbeelden: in het secundair onderwijs gaat alle aandacht en veel geld naar probleemleerlingen en worden de intelligente kinderen verwaarloosd. Dat is een politieke en geen onderwijskundige keuze. Integratie van vakken in plaats van diepgang is een onderwijskundige keuze en mensen die geloven dat je zo het beste leert vinden geld en energie die daarvoor gebruikt worden goed besteed. (Onder “wij”verstond ik uitdrukkelijk niet slechts de kleine selecte groep van BON-leden en -sympathisanten)
Seger Weehuizen
Onderwijsbegroting
De onderwijsbegroting is hier te vinden. Daar staat vrij weinig in. Als ik het goed lees dan wordt in 2010 voor het primair onderwijs bijvoorbeeld 9 miljard uitgegeven. Hiervan gaat 7,6 miljard op aan personele bekostiging en 1,1 miljard aan materiele bekostiging (beide niet nader gespecificeerd voor zover ik kan zien) en dat laat 0,3 miljard voor wat klein grut. Bijvoorbeeld schoolbegeleidingsdiensten en bekostiging van het management vallen onder ‘personele bekostiging’ (dit is de lumpsum die scholen krijgen). Een alternatief voor deze begroting opstellen lijkt mij tijdverspilling: keuzen worden tegenwoordig niet gemaakt in de onderwijsbegroting, maar in de begroting van schoolbesturen. Wil BON wel een specifieke onderwijsbegroting maken dan valt er niet te vergelijken met de onderwijsbegroting van de regering (die immers niet specifiek is en alle keuzen overlaat aan schoolbesturen).
begrotingspamplet
Er valt heel wat voor te zeggen dat BON een “onderwijsbegroting” opstelt die in feite een politiek pamflet is. Een gedetailleerde “onderwijsbegroting” die toelicht waarom bepaalde keuzes gemaakt worden en waarom sommige posten niet in de begroting voorkomen, dus geschrapt zijn. Volgens die “begroting”zouden veel onderwijsinstellingen een groot stuk van hun lump sum en een heleboel geld uit aparte potjes verliezen. Het eerste is natuurlijk in strijd met het idee achter de lump sum dat elk schoolbestuur zijn eigen keuzes moet maken maar zo’n “begroting” kan wel duidelijk maken waar volgens BON geld verspild wordt en dus ook waar bij het verlaten van het lump sum systeem flinke besparingen te behalen zijn zonder dat naar BONse maatstaven daardoor de kwaliteit van het onderwijs vermindert. Kostenposten voor onderzoek en advies zouden waarschijnlijk grotendeels verdwenen zijn. Aan het eind van het begrotingspapier zou besproken kunnen worden hoe besparingsgeld eventueel wel verstandig gebruikt zou kunnen worden. Politieke partijen zouden zich in hun onderwijsparagraaf aan die “begroting” kunnen oriënteren.
Seger Weehuizen
Bonbegroting: alleen als het echt kwaliteit heeft
Ik vind het wel een inspirerende gedachte Seger, maar het is verre van eenvoudig. Verder is een matige begroting gemakkelijk lek te schieten door specialisten. Je kunt het alleen doen als je begroting dor het CPB doorgerekend kan worden en de toets der kritiek daar doorstaat. Ik vraag me af of we daartoe in staat zijn. Omdat je voor een deel van de lumpsum af wilt, zul je een gedetailleerdere begroting moeten maken dan het kabinet, je zult moeten weten hoeveel docentformatie van welke schaal op dit moment bij de verschillende besturen in dienst is, want die formatie wil je (tenminste) overnemen naar de begroting.
Misschien is een tussenvorm haalbaarder. Zouden we kunnen achterhalen hoeveel geld er nu naar allerlei onderwijsverzorging gaat? Dat lijkt me ook al bijna onmogelijk om te achterhalen, want die clubs draaien vraaggestuurd en de vragers hebben lumpsum en zijn op geen enkele manier gedwongen het geld dat ze aan dergelijke clubs geven apart te vermelden. Als ik kijk naar de eigen zinloze cursussen die ik de laatste jaren heb gehad, dan zou ik niet eens kunnen zien hoe die in de begroting van mijn school is opgenomen.
Ik kan wel een beetje rekenen, maar heb geen verstand van begrotingen, dus misschien ben ik te somber en kan iemand aangeven of mijn beren op de weg terecht zijn.
Παν μεγαν το συμμα των μερεων
Mijn eerste reactie op het plan van de classica was negatief omdat je bij het opstellen van een betere begroting niet veel opschiet als je het met je tegenstanders oneens bent over wat belangrijk is en ruziet over de betrouwbaarheid waarmee resultaten gemeten of geïnterpreteerd worden. Echter heb ik altijd, zodra iemand schreef dat er extra geld naar het onderwijs moest, fel gereageerd en gesteld dat je eerst het onderwijs moest saneren en dan pas kon vaststellen of er voor goed onderwijs meer geld nodig was. Ik realiseerde mij dat nu sommige mensen zouden kunnen denken dat ik mijzelf tegensprak. Dat bracht mij op een idee: van een begroting die laat zien hoe je het geld wel optimaal kunt gebruiken en daarbij natuurlijk ook duidelijk moet maken waarom veel bestaande en te stoppen uitgaven neerkomen op het weggooien van geld zou een zeer krachtige werking kunnen uitgaan. Mensen die zelf niet van mistoestanden profiteren willen immers niet dan hun belastingafdrachten over de balk gegooid worden. En die groep is in het geval van onderwijs gelukkig de grootste.
Ik besefte onmiddellijk dat de uitvoering van dit plan mijn krachten verre te boven gaan.
Als er meer mensen zijn die enthousiast zijn over dit idee en hun schouders voor de verwezenlijking aanbieden en daar zitten ook (financieel) deskundigen bij wil ik graag mijn intacte linkerschouder beschikbaar stellen.
Seger Weehuizen
Re: begrotingspamflet
Het is belangrijk voor BON om te hameren op goede besteding van het onderwijsgeld, maar ik denk niet dat een begroting opstellen een goed instrument is. Vooral door de lumpsum is uit de rijksbegroting niet op te maken waar het geld aan besteed wordt. Dus een vergelijking in zo goed als onmogelijk. Door een begroting te maken zouden we ons alleen maar in rare bochten wringen.
te ingewikkeld
Ja, daar hebben jullie gelijk in. Een prioriteitenlijst dan misschien? Ik heb het gevoel dat we in moeten springen op de roep die in de lezersreacties op het Trouw-artikel zo duidelijk doorklinkt. Het draagvlak in de samenleving lijkt er te zijn, nu is de kunst dit te gebruiken om het onderwijsbeleid van diverse partijen te beinvloeden.
Prioriteitenlijst
Wij zijn de oppositie, wij hoeven geen prioriteitenlijst te maken en compromissen te sluiten. Wij moeten gewoon een helder standpunt neerzetten.
parallele onderwijsstructuur
De Polen hebben in de tijd dat hun land door Nazi-Duitsland bezet was een parallele onderwijsstructuur opgezet. De bezetters waren namelijk van mening dat je “ondermensen” geen opleiding moest aanbieden die verder ging dan die voor ambachtsman. Dat riskante parallele onderwijs heeft goed gefunctioneerd. Het educatief-politieke complex dat in Nederland de gang van zaken in het onderwijs bepaalt verbiedt goed onderwijs natuurlijk niet expressis verbis maar vertoont in haar beleid op veel kleinere schaal jammer genoeg toch punten van overeenstemming. De omstandigheden in Nederland zijn wel voldoende treurig om rijke ouders ertoe te brengen hun kind naar een privé-school te sturen. BON heeft niet de menskracht om een parallele structuur te ontwerpen die bij een faire subsidieregeling concurrerend zou kunnen zijn. Maar misschien zou het BON kunnen lukken om een politieke partij zo ver te krijgen dat ze een financieel onderbouwd overtuigend plan voor ouderwets georganiseerd en uitgevoerd onderwijs opstelt dat uitgevoerd aan ouders de mogelijkheid zou bieden hun kinderen buiten het bereik van het krypto-commercieel gesubsidieerde onderwijs te laten scholen.
Seger Weehuizen