‘Elke HBO-docent minimaal een masterdiploma’ Dat is de stelling van Pim Breebaart, voorzitter van het College van Bestuur van de Haagse Hogeschool in een video-interview op www.beroepseer.nl Hij constateert dat slechts 40% van de HBO docenten op dit moment een master-diploma heeft. Dat is zijns inziens te weinig. Een hoger opleidingsniveau van alle HBO-docenten is beslist noodzakelijk. Zo kunnen zij hun positie naar de studenten, hun collega’s en de leidinggevenden versterken. Dat geeft hen meer zelfvertrouwen en gezag. Breebaart verwacht dat op zijn eigen Hogeschool over twee tot drie jaar alle docenten over een master-diploma zullen beschikken. Hij ziet dat de docenten die ’s avonds en in de weekends studeren dat eerder als een lust dan als een last ervaren. Het geeft hen niet alleen veel inspiratie voor hun dagelijks werkzaamheden, maar ook een steviger positie.
Thijs Jansen
Stichting Beroepseer
Den Haag
www.beroepseer.nl
info@beroepseer.nl
Prima idee
Prima idee, niet alleen vanwege meer zelfvertrouwen en gezag, hoewel zeker belangrijk, maar vooral voor de kwaliteit van het onderwijs. Wel graag een ‘echt’ mastersdiploma van een ‘echte’ universiteit, dus wetenschappelijk onderwijs.
Overigens, meneer Breebaart, waarom hebben u en uw collega’s het eigenlijk zover laten komen, dat slechts 40% een masters-diploma heeft? Beter ten halve gekeerd enz., daar niet van hoor, maar toch…
Niet altijd handig
Voor de lessen Maatschappelijk Werk heb ik liever iemand die ervaring heeft als Maatschappelijk werker, met een post-HBO opleiding, dan een academicus die geen kaas heeft gegeten van de praktijk (zoals destijds bij mij op de Sociale Academie)
Dat geldt denk ik ook voor de lerarenopleiding: liever ervaren leraren in het vak voor de klas, dan onderwijskundigen die hun wijsheden alleen uit de boekjes hebben.
Misschien geldt het wel voor álle beroepsopleiding. Je kunt theorie aanbieden: OK, maar bij een beroepsopleiding moet je het vak leren van de uitvoerenden in het vak.
vakinhoud en theorie
Waarom zou een echte medievist geen les op de lerarenopleiding geschiedenis mogen geven? Een gepromoveerd Anglist misstaat toch niet bij een opleiding Engels? Een bedrijfseconoom met een phd kan wat mij betreft direct voor de klas op een economische hbo. Er is niets mis met vakinhoud en theorie, niet alle stof op een beroepsopleiding hoeft een 1-op-1-relatie met het beroep te hebben. Ook hbo-studenten hebben recht op goed theoretisch onderwijs. Onderwijskundigen met boekenwijsheid moeten inderdaad eerst minstens 10 jaar ervaring in het ‘echte onderwijs’ opdoen voor ze op een hbo aan de slag mogen.
mediëvist
in het onderwijs.
Het bestaat. C’est moi.
Gaat ook een beetje om de verdeling. Praktijkdeskundigen horen vakdidactiek/onderwijskunde te geven. Zogenaamde ‘specialisten’ zorgen voor de inhoud.
Zorgt gelijk voor een betere werkverdeling en overzicht binnen de opleidingen.
Maar ach, alsof daar naar geluisterd wordt…
Historia vitae magistra
over beroepsopleidingen
Ik bekijk beroepsopleidingen vanuit het HBO perspectief, voor MBO is het wellicht anders. Maar voor HBO beroepsopleidingen kom ik tot de volgende punten.
1. Het merendeel van de studenten die afstudeert op een HBO opleiding komt niet terecht in het specifieke beroep waar hij/zij voor geleerd heeft. Wellicht een verwant beroep, maar vaak niet het precieze beroep waarvoor is opgeleid.
2. Dat deel dat wel in het precieze beroep terecht komt is binnen 5 jaar in een andere functie terecht gekomen.
3. Diezelfde studenten komen direct bij hun eerste baan in een situatie waar ze specifieke kennis voor dat specifieke bedrijf moeten bijleren.
4. Studenten die met een HBO opleiding beginnen en die 4 jaar later afstuderen komen in een beroep dat afwijkt van het beroep waarop de initiële opleidingen was geënt. de HBO opleiding loopt achter bij de beroepspraktijk.
5. Ik kan niet anders dan concluderen dat opleiding en toekomstig beroep nauwelijks op elkaar aansluiten. Dat kán ook niet anders en… is helemaal niet erg.
6. Tijdens de beroepsuitoefening zijn mensen zelden in staat om gestructureerd theoretische beroepsgerelateerde kennis op te doen. Wel korte cursusjes en trainingen, maar geen diepgaandere theorie
Dit alles betekent dat een HBO opleiding vooral een goede basis moet leggen, een basis die voor een groot deel theoretisch van aard is. De theorie is namelijk bestendiger dan de praktijk en dieper inzicht is ook breder toepasbaar dan concrete vaardigheden. Voor een ICT-er dus liever een fikse en theoretische opleiding op het gebied van besturingssystemen of van datacommunicatie, dan proberen aan te sluiten bij de laatste versie van Vista en Linux.
Voor het doceren van die theorie zijn (op het HBO) academici nodig van een vakgebied dat gerelateerd is aan het beroepenveld. Beroepsmensen die les geven zijn op de eerste plaats te beperkt gekoppeld aan hun eigen beroepssituatie en op de tweede plaats veelal niet academisch geschoold.
Natuurlijk kunnen ook dergelijke beroepsdocenten een plaats hebben, maar ik zou hun inbreng zeer beperken. De HBO opleiding is voor het leven, een typische beroepscursus is voor hooguit de komende 2 jaar.
Om al deze voorgaande redenen is dat hele competentiegerichte gedoe ook zo waanzinnig. Beroepscompetenties bestaan niet eens en kritische beroepssituaties zijn in de tijd zeer veranderlijk. Dat zijn geen ijkpunten om studenten op te beoordelen.
Het punt dat jij aanreikt Hinke heeft een andere achtergrond. Je noemt maatschappelijk werk als voorbeeld. Een gebied waar inderdaad de ’theoretisch’ opgeleide docenten niet voldoen. Daar heb je meer aan praktijkmensen, zeg je. Dat zou wellicht best kunnen op dat gebied, maar het is eerder een teken van het absoluut ontbreken van enig niveau van de theoretici dan dat het een pleidooi voor praktijkonderwijs zou ondersteunen. Het enige wat ik kan zeggen is dat het niveau omhoog moet. Niet dat er minder academici moeten zijn en dat de opleiding praktijkgerichter zou moeten wezen.
Hetzelfde geldt voor onderwijskunde. Die onderwijskundigen (zonder praktijkervaring) zijn niet zo vreselijk omdat ze theoretisch geschoold zijn, ze zijn vreselijk omdat ze dom zijn en het hele vakgebied onderontwikkeld is.
Ik zou er veel voor over hebben als de goede onderwijskundigen (die zijn er wel degelijk natuurlijk) de opleiding zouden verzorgen. Dat is veel beter dan docenten uit de praktijk halen om onderwijskunde te geven.
Het een
sluit het ander niet uit, Hinke.
Wil Pim ook betalen?
Breebaart vertelt er niet bij of hij al die nieuwe en oude masters ook een mastersalaris wil betalen. Waarschijnlijk niet, want zoals iedereen zit hij liever voor een dubbeltje op de eerste rang. Dat maakt zijn enthousiasme voor al die avond- en weekendstudenten zo groot. Die zijn waarschijnlijk voor een appel en een ei binnengekomen; ik denk niet dat Breebaart ze beter gaat betalen als ze hun mastertitel binnen hebben. Zoals altijd geldt weer: ‘Why be a scientist if you can be his boss?’. Ja, waarom eigenlijk? Misschien vanwege je zelfrespect, dat je liever een geleerde dan zijn baas wilt zijn?