Gisteren, 1 oktober, keek ik naar de uitzending "Avond van het Onderwijs". Daar zouden enkele leraren aan het woord komen die "vooruit wilden" zoals in de aankondiging stond.
En inderdaad, we zagen een jonge lerares die inventief en betrokken bezig was met het begeleiden van kinderen, een dame die actief was met een huiswerkinstituut en een leraar geschiedenis in het Voortgezet Onderwijs. De huiswerkbegeleidster merkte terecht op dat de kinderen het goed deden omdat ze in groepjes van zeven begeleid werden en alle aandacht kregen. Dat kon een mentor met meer dan dertig kinderen natuurlijk nooit zo voor elkaar krijgen. De klassen moesten dan ook flink kleiner. Daar merk ik bij op dat onderzoeken waarbij klassen vergeleken worden met groepen waarin zo'n vier of vijf leerlingen minder aanwezig zijn, natuurlijk niet echt serieus kunnen worden genomen.
Maar eigenlijk was ik het meest geïnteresseerd in de leraar geschiedenis. Want die gaf les in, zo te zien, hogere vwo-klassen. En daar heb ik verstand van.
De leerlingen werkten met eigen laptops, althans ik zag verschillende merken. De docent was bevlogen, hij leek dag en nacht bezig te zijn met zijn leerlingen. Niet alleen maakte hij materiaal en opdrachten, hij was ook voortdurend bezig om leerlingen bij te sturen. Tot zelfs de avond van het eindexamen was hij online om leerlingen te assisteren met verwijzingen of met adviezen.
Inspirerende man. Al heb ik weinig gezien van zijn gezinsleven. Hopelijk hield hij daar nog tijd voor over.
Wat ik ook niet zag was de basisinstructie, trouwens in geen enkel filmpje, ook niet van de andere leraren. Misschien is dat iets te saai voor de kijker die actie wil.
In elk geval waren de leerlingen bezig met allerlei uitzoekwerk. Een wilde "iets met Karl Marx". Dat zal wel te maken hebben met de Industriële Revolutie, neem ik aan, maar daar kreeg ik geen beeld van. De leerlingen waren actief "met hun eigen leerproces". Toen ik dat hoorde, was ik benieuwd naar de resultaten. Die kreeg ik niet te zien.
Ik neem aan dat de school een van haar beste leraren aangeleverd heeft voor de uitzending. Dus ben ik gaan bekijken wat die school presteerde. Op 10.000scholen.nl heb ik het UNIC vergeleken met de school hier vlak in de buurt, die ik ook als bestuurslid ken en als ouder van kinderen die daarop gezeten hebben. Een school met een soortgelijke populatie. Evenveel niet-nederlanders, ook havo/vwo, al heeft het UNIC er nog vmbo bij.
Wel is het UNIC veel kleiner. In 2010 473 leerlingen en 'mijn' school 1711. Het UNIC heeft 141 medewerkers, de mijne 162. Dus een verhouding van 1 op de 10,3 tegen 1 op de 3,4. Dat is wel even een verschil. Dus de eindexamens moeten toch wel veel hogere resultaten geven.
Ik keek daarom wat het UNIC over haar eindexamen 2012 schrijft op haar website:
"Resultaten havo Aan het examen hebben 22 kandidaten deelgenomen, 19 kandidaten zijn geslaagd. Het slagingspercentage komt daarmee op 84%. Het gemiddelde cijfer dat de leerlingen op het centraal examen hebben behaald is een 6,1. Het verschil tussen dit cijfer en het cijfer voor het schoolexamen is 0,5. Dit verschil en het behaalde gemiddelde voldoen aan de kwaliteitsnormen van de inspectie.
Resultaten vwo Aan het examen hebben 35 kandidaten deelgenomen, 26 kandidaten zijn geslaagd. Het slagingspercentage komt daarmee op 74%. Het gemiddelde cijfer dat de leerlingen op het centraal examen hebben behaald is een 5,8. Het verschil tussen dit cijfer en het cijfer voor het schoolexamen is 0,7. Dit verschil en het behaalde gemiddelde voldoen niet aan de kwaliteitsnormen van de inspectie.
Conclusie In de havo-afdeling voldoen we voor het derde jaar op rij aan de inspectienormen. Dat is een goede zaak. Ook het slagingspercentage ligt een aantal procenten hoger dan vorig jaar. Daar zijn we blij mee, want we hebben er hard aan gewerkt om dit te bereiken. In de vwo-afdeling is dat nog niet het geval en dat is jammer. Wij vinden het ook vreemd omdat op beide afdelingen hetzelfde team actief is met dezelfde aanpak en inzet. Daarom gaan we de komende tijd hard aan de slag met het kritisch analyseren van de resultaten en de achtergronden. Wij vertrouwen op een beter resultaat voor het vwo, omdat we dat ook hebben bewezen voor de havo."
Als we dan op de site 10000scholen.nl ook nog zien dat het aantal leerlingen dat een diploma krijgt zonder zittenblijven op 'mijn' school 71 procent is en het UniC 43 procent, dan vallen die resultaten in Utrecht toch wel erg tegen.
Ik zou toch wel meer willen weten over de havo. Wat is daar anders op het UniC?
Mogelijk geven de aantallen leerlingen die eindexamen doen uitsluitsel. 22 Kandidaten, daar beginnen we toch aan kleinere klassen te denken.
Je krijgt in zo'n uitzending toch niet de informatie waar je werkelijk verder mee kunt.
Waarschijnlijk zal de schoolleiding op het UniC hetzelfde commentaar geven op de teleurstellende eindexamencijfers als wat de conrector op een vernieuwende Amsterdeamse school gaf over nog slechtere resultaten: "Onze kinderen leren zoveel meer als op andere scholen. Het eindexamen is nog niet afgestemd op ons soort onderwijs".
Het is natuurlijk lastig
Het is natuurlijk lastig vergelijken. De eenvoudigste manier om het VWO slagingspercentage omhoog te brengen is minder leerlingen VWO examen laten doen, d.w.z. leerlingen gedurende hun schooltijd (verplicht) verwijzen naar de HAVO. Daarom moet je eigenlijk kijken naar 'toegevoegde waarde' (bijvoorbeeld vergelijking met de CITO score) al heeft dat ook zijn haken en ogen.
Avond van het onderwijs
In Nederland moeten wij zuinig zijn op zulke enthousiaste en bevlogen docenten als Jelmer Evers. Laat dat duidelijk zijn.
Philippens verwijst naar de cijfers van 10000scholen.nl. Ik neem aan dat dit is om een relatie te leggen met de effectiviteit van de gehanteerde didactiek van Evers. Het was zuiverder geweest om de cijfers van het eindexamenvak geschiedenis VWO te vergelijken met die van andere scholen.
Een paar voorbeelden:
UniC SE 6,5 CE 6,7
Hageveld Haarlem SE 6,4 CE 5,8
Stedelijk Gymnasium Leiden SE 7,4 CE 5,8
Barlaeus Gymnasium SE 6,9 CE 6,5
St. Ignatiusgymnasium Adam SE 7,2 CE 5,9
Het CE geschiedenis op het UniC is dus goed gemaakt. Complimenten.
Inderdaad
Jelmer Evers verdient alle lof. Ook al omdat hij de discussie aangaat en niet vanuit een ivoren toren, maar vanuit de dagelijkse praktijk argumenteert. Op die manier zijn meningsverschillen vruchtbaar en leiden die tot beter onderwijs.
We hebben met Elmer Evers dus
We hebben met Elmer Evers dus niet alleen met een bevlogen docent te maken, maar ook een leraar die goed werk aflevert. Dat is mooi. Daar kunnen velen dus iets van leren
Toch heb ik problemen met de uitzending zelf. Er is te weinig informatie. Als Evers zulke mooie cijfers heeft, dan moeten andere op UniC toch relatief veel te laag zijn. En dan is de vraag of zijn methodiek leerzaam is voor andere docenten. Zijn directe collega's hebben het dan nog niet onder knie. Want ik wijs op de cijfers, lage eindexamens, schoolonderzoeken die veel te hoge uitkomsten opleveren, veel medewerkers op weinig leerlingen en veel vertragingen in het doorlopen van de klassen.
Kunnen andere leraren dus veel van hem leren?
Wat je dus mist, is die achtergrond.
Zo vond ik ook dat de lerares op het vmbo veel moois afleverde. Maar ook daar heb ik vele vragen. Werd het recalcitrante meisje niet beloond voor haar gedrag. Hoe gedraagt het zich vervolgens bij de collega's op school. En hoe gaat het in de lessen daarna. Wordt individualistisch gedrag niet aangemoedigd?
Uiteindelijk komt ik in dit soort voorbeeldige filmpjes te weinig te weten over de basiskennis die kinderen opdoen. En over de manier waarop ze zich die eigen maken.
reacties op de Avond van…
De makke van een uitzending als de Avond van… is dat het er prima en gelikt uitziet. Het filmt zo heerlijk weg en het is chewing gum for the soul. De werkelijkheid is weerbarstiger. Begeef je je in dit onderwijs, dan slaat een dodelijke vermoeidheid toe. Dat is althans mijn ervaring. Ik benijd die mensen niet. Op Twitter waren vooral de bobo's, consultants e.t.q. goed op dreef met sentimentele commentaren. Een studie waard.
Ze hebben andere dingen
Ze hebben andere dingen geleerd, zegt de vernieuwer.
Ik doe een gok: Ze hebben geleerd samen te werken? Ze hebben geleerd zich te verwonderen? Ze hebben geleerd creatief te zijn? Ze hebben gelelerd zich te uiten. Ze hebben een kritische houding aangeleerd? Ze hebben geleerd zelfstandig te werken? Ze hebben geleerd verantwoordelijkheid te nemen?
Stuk voor stuk zijn dit helemaal geen moeilijke zaken om te leren. Ik vermoed dat men al eeuwen lang deze gedragskenmerken heeft vertoond, nog voordat deze onderwijsvernieuwers op het toneel verschenen.
Iets wat zo gemakkelijk een menselijke eigenschap kan zijn, hoeft niet nadrukkelijk op school te worden onderwezen. Als we zulke doelstellingen alleen nog gaan beschouwen als een bijkomend effect van het leren op school, of als een bijkomend effect in de beroepspraktijk, kan er weer meer tijd overblijven voor doelgericht effectief onderwijs in datgene wat we niet haast vanzelf van de straat kunnen plukken.
Uniece
Uniece, het grapje is me net uitgelegd….
Mooi commentaar
Mooi commentaar Huub. Jelmer heeft zijn filmpjes ook op de Nederlandse Khan site staan. Ik heb ze nog niet in detail bekeken maar het ziet er goed uit. Ik ken een wiskundeleraar die schrijft voor Getal & Ruimte en die soortgelijk materiaal maakt. Jelmer's keuze voor interactie na het kijken van die filmpjes is een keuze. Er zijn andere keuzes. Bijvoorbeeld: het live verhaal van de leraar die goed in zijn vel zit, en de interactie tijdens dat verhaal.
Ondertussen moet kennelijk vooral Diederik Stapel gevild worden. Met welk doel? Er zijn belangrijkere zaken:
retractionwatch.wordpress.com/2012/10/02/diederik-stapel-faces-criminal-inquiry-for-misuse-of-funds/#comment-26747
www.few.vu.nl/~jhulshof/17.pdf
www.beteronderwijsnederland.nl/forum/onder-de-trein
Ik had er toch wel wat moeite
Ik had er toch wel wat moeite mee. Allereerst zij opgemerkt dat Jelmer Evers een vakbekwame en enthousiaste docent is. Zijn resultaten ontstijgen het gemiddelde niveau op UniC en dat heeft alles te maken met zijn bevlogenheid en toegankelijkheid voor leerlingen. Echter, bedenk wel dat het online zetten van filmpjes ook een noodgreep is, aangezien het aantal contactmomenten op UniC minder is dan op een reguliere school. Je wilt je instructie toch kwijt, dus dan maar in de vorm van een YouTube filmpje. Hetzelfde geldt voor het chatten met leerlingen, iets dat mij persoonlijk te ver gaat. Eigenlijk probeert hij degelijk traditioneel onderwijs in een nieuw jasje te stoppen.
Mijn probleem zit hem hierin. Mensen zien dit, ouders, leerlingen, buitenstaanders, en denken: dat is leuk. Dat is een moderne docent! Die weet het leuk te brengen! Daarmee wordt er een beeld van het onderwijs gecreëerd dat niet reëel is en een daarbij passend verwachtingspatroon waarin niet iedereen kan en wil voldoen. Immers, als jij nou niet zo'n ster bent met YouTube? Of je ziet het niet zitten om op zaterdag te chatten met je leerlingen? Ben je dan ouderwets? En het is hierboven al opgemerkt, wat betekent dit wel niet voor je privéleven, zeker als je een gezin hebt. Om nog maar te zwijgen over de managers die dit soort beelden weer weten te gebruiken als 'inspiratiebron' voor hun eigen personeel.
Dus waardering voor Jelmer, maar het is maar de helft van het verhaal.
Interessante discussie. Zeker
Interessante discussie. Zeker als je het onderwerp van die discussie bent. Ik snap de bedenkingen die ik hierboven lees. De resultaten kunnen en moeten inderdaad beter. Daar wordt ook hard aan gewerkt kan ik wel zeggen.
Daar hoort ook mijn manier van werken bij. De examenresultaten komen mede tot stand door gewoon hoge eisen aan leerlingen te stellen. Gewoon je best doen is niet goed genoeg. Daar hoort ook een redelijk grote mate van vrijheid bij. Dat is de andere kant van de medaille. Ook op UniC ga ik daarin erg ver overigens. Veel collega's brengen veel meer structuur aan.
UniC past wat dat betreft goed bij mij. Ik heb drie jaar geleden een hele bewuste keuze gemaakt om over te stappen naar een andere vorm van onderwijs omdat ik vond dat ik op een dood spoor zat. Ik werkte op een hele leuke school, maar met een traditionele manier van werken vond ik het steeds moeilijker om mijn leerlingen en mezelf te motiveren. Twee uur les per week met 30 leerlingen? Ik wilde meer persoonlijk contact met leerlingen, meer differentieren en ICT gebruiken als middel om dat te bereiken. Wat betreft is YouTube geen noodgreep, maar een logisch gevolg van een redelijk lange zoektocht. Om dit te bereiken heb je hele "dikke" docenten nodig. Vakinhoud, didactie, pedagogiek en ICT kennis zijn allemaal voorwaardelijk. En daarin zit gelijk ook de zwakte om dit op grote schaal in te voeren. Dan moet het niveau van docenten veel hoger liggen.
Het betekent ook helemaal niet dat iedereen zo moet lesgeven. Integendeel, tegen dat soort oekazes uit Den Haag verzet ik me ook met hand en tand. Dit past goed bij mij en ook bij veel van mijn leerlingen. Dat andere docenten en leerlingen gebaat zijn bij veel meer structuur is niet meer dan logisch. Ook binnen UniC is wat dat betreft veel verschil. Waar ik voor pleit is dat docenten leidend worden in het hele proces. Maar daar past ook bij dat docenten keuzes maken zoals ik, voor een alternatieve manier om het leerproces in te richten. Dat doe ik vanuit mijn eigen praktijk en theoretische onderbouwing, net zoals de leden van dit forum dat doen neem ik aan. Het zou mooi zijn als die keuzevrijheid van docenten gerespecteerd zou worden. Ik lees wel eens dat de BON-principes leidend in heel het onderwijs zouden moeten worden. Dat zou voor mij dus reden zijn om het onderwijs uit te gaan.
Laten we uitgaan van de professionele kracht van docenten en elkaar vinden in het feit dat wij degenen zijn met de expertise om het onderwijs vorm te geven. Dat heeft ook beleidsmatige consequenties die in Den Haag erkend moeten worden.
Ten slotte dank voor jullie zorgen over mijn thuissituatie. Dat gaat gelukkig erg goed. Met duidelijke afspraken voorkom je een hoop gedonder 🙂
Mooie reactie Jelmer. Ben wel
Mooie reactie Jelmer. Ben wel benieuwd welke BON principes jou het onderwijs uit zouden jagen. Succes bij wat je doet.
Ik las op het forum een
Ik las op het forum een discussie wat de insteek van BON precies moest zijn. Kort gezegd meer specifieke BON-scholen of Nederlandse onderwijs helemaal ingericht naar BON-principes. En onder die principes versta ik heel kort door de bocht nadruk op kennisoverdracht en directe instructie. Ik heb het nu over onderwijskundige uitgangspunten, niet over de organisatorische en beleidsaspecten. Als ik er naast zit dan hoor ik dat graag overigens.
Het forum is niet de beste
Het forum is niet de beste plaats om te weten te komen wat BON wil. Forumdeelnemers geven hun eigen mening, dat is niet noodzakelijk de mening van BON (en niet alle forumdeelnemers zijn zelfs maar lid van BON). Het forum geeft wel enigszins een gevoel van wat onder (een niet geheel representatief) deel van de sympathisanten leeft natuurlijk.
Onder de kop 'vereniging' kun je meer vinden over de uitgangspunten van BON. Bijvoorbeeld de 10 punten van BON. Wat mij betreft kun je die opdelen in drieen: een aantal dat volgens mij zouden moeten gelden voor al het onderwijs in Nederland (1,2,9,10), een aantal dat volgens mij in principe voor het hele onderwijs zou moeten gelden maar waar een relatief klein aantal scholen (/ouders/leraren/leerlingen) die een zeer bewuste keuze maken van af zouden mogen wijken (3,4,5,8) en een aantal punten waarvan ik vind dat iedere ouder/leraar/leerling de mogelijkheid moet hebben om voor zo een school in de buurt te kiezen (6,7).
Dit is natuurlijk allemaal slechts mijn persoonlijke mening.
een goede kijk
Ik ben het eens met je manier van kijken naar BON en haar 10 geboden. Leraren verschillen, kinderen verschillen, ouders hebben wensen en rechten en omstandigheden kunnen anders zijn. Wat BON wil zou in geval van uniformering gemiddeld het beste onderwijs opleveren maar we moeten voor zover dat mogelijk is af van uniform onderwijs en van verplicht stellen van wat het beste is voor de gemiddelde leerling.
Er wordt me nu al veel meer
Er wordt me nu al veel meer duidelijk, Jelmer.
Je betoogt precies wat BON wil, geef de leraar zeggenschap over zijn eigen methodiek. Zo te zien geeft het UniC die.
Maar ik blijf zitten met het probleem waarom de school met zo veel inspanning zo lage resultaten oplevert.
De spanning is misschien in je volgende opmerking te vinden:
"Daar hoort ook mijn manier van werken bij. De examenresultaten komen mede tot stand door gewoon hoge eisen aan leerlingen te stellen. Gewoon je best doen is niet goed genoeg. Daar hoort ook een redelijk grote mate van vrijheid bij. Dat is de andere kant van de medaille. Ook op UniC ga ik daarin erg ver overigens. Veel collega's brengen veel meer structuur aan."
Je stelt hoge eisen aan je leerlingen en je kunt ze daarom meer vrijheid geven. Ik kan dat ook met VWO-leerlingen. Bijvoorbeeld bij de begeleiding van Profielwerkstukken is dat de lijn. Daar komt prachtig werk van. Maar dat kost verschillende van hen weer zoveel energie dat andere vakken of onderdelen moeten wijken. Het lijkt soms wel een waterbed: als er veel druk is op een punt, blijven andere delen van het oppervlak ongecontroleerd.
Er komen vele vragen op. Levert de vrijheid van het UniC op dat jouw eisen weer leiden tot minder resultaten op andere gebieden? Heb je die resultaten met "alle soorten leerlingen"?
En vooral: wat is overdraagbaar op andere leraren? Je zou, als je er de tijd voor hebt, ingezet moeten worden bij na- en bijscholingen. Dit soort cursussen zijn, als ze vrijwillig door leraren gekozen worden en dus niet erplicht worden door onderwijsvernieuwende schoolleidingen, uitstekend in het register passen.
Geef geen antwoord op de 'vele vragen', je hebt het druk genoeg en je hebt je tijd nodig om mooie resultaten te boeken. Je kunt in dit kader niet je hele methodiek en de consequenties op dit forum uitleggen, er blijven steeds nieuwe vragen komen.