Lumpsum: een systeem dat uitstekend past in het liberale denken over economie en alles wat daar meer samenhangt. En net als elders in de economie kost het banen. Jarenlang zijn we zoetgehouden met mooie verhalen over de voordelen van marktwerking: het wordt goedkoper en beter. Van beiden merkt de wel of niet werkende burger helemaal niets. Postzegels en treinkaartjes zijn schreeuwend veel duurder geworden, en in onderwijs heeft lumpsum (een variatie in marktwerking: hier heb je geld en zoek het verder maar uit) als bij-effect het verminderen van bevoegde docenten.
Nu moet BON niet al te hard roepen. In de vacaturebeschrijving voor penningmeester staat o.a.:
Uitgangspunt hierbij is dat de de vereniging een gezonde financiële positie behoudt en een reserve aanhoudt die groot genoeg is om tegenslagen te kunnen opvangen.
Dat is wat schoolbestuurders ook doen: zorgen dat de reservepot op orde is, om tegenvallers te kunnen opvangen. Zie daar, ze zijn er vele: energiekosten, gebouwenonderhoud, conciërges… De overheid staat niet voorop om financiële gaten te dichten (het basisonderwijs loopt daar misschien nog wel harder tegenaan), dus moeten schoolbestuurders dat zelf doen. Er is genoeg nieuws over schoolbesturen die onder financiële curatele staan; lumpsum is de basisoorzaak.
Verlaat je niet op kamerleden. Hen heb je niet gehoord over de risico’s van invoering van lumpsum. Hen hoorde je niet met vragen om vangnetten in te bouwen. Hen hoor je niet als het gaat om de begroting van O, C & W. Hen hoor je alleen maar als er gescoord kan worden. Voor de rest zoeken schoolbestuurders het zelf maar uit.
De oplossing voor alle
De oplossing voor alle problemen ligt er al jaren: Docenten van scholen worden rechtstreeks betaald door de centrale overheid. De school heeft docenten in dienst volgens een niet al te ingewikkelde formule waarbij uiteraard leerlingaantallen een rol spelen. Dat kan makkelijk worden uitgewerkt. De voordelen zijn duidelijk: Een centrale administratie (scheelt vele miljoenen), besturen hebben nauwelijks werk meer en kunnen vrijwel worden afgeschaft en bemand door vrijwilligers. Ook schoolgebouwen we centraal beheren. Hier, Oude Ijsselstreek, ontvangen ze 9 ton per jaar van het rijk voor de gebouwen en hevelen 75% over naar de algemene middelen. Alle reservepotten kunnen dan ook worden opgeheven, dat brengt waarschijnlijk honderden miljoenen op in vergelijking met alle reservepotten die nu overal gevormd zijn. Dus: CENTRALISATIE.